Varna Bugarska

Varna je grad sa preko 320000 stanovnika i poznati crnomorski turisticki centar u severoistočnoj Bugarskoj, na severnoj i zapadnoj obali Zaliva Varna, smešten u dubokoj dolini između visoravni Frengen i Avren, 470 km istočno od Sofije. Varna je svakako najzanimljiviji kosmopolitski grad na crnomorskoj obali. Južno od prevlake koja povezuje zaliv se nalaze samo oblasti Asparuhovo i Galata. Varna predstavlja spoj lučkog grada, morske baze i opuštenog morskog turističkog centra Bugarske. Po zvaničnoj statistici, Varna ima oko 360000 stanovnika, što je čini treći grad po veličini u Bugarskoj. Ovo je vrlo nerealan i zastareo podatak, jer danas Varna mnogo značajnije naseljena od Plovdiva, time je drugi po broju stanovnika u Bugarskoj. Procenjuje se da urbani deo Varne naseljava oko 800000 stanovnika i da ovaj broj brzo nastavlja da raste. Varnu često opisuju kao jedan od gradova Evrope sa najbržim rastom ekonomije. Ukoliko Varna očuva svoj postojeći sistem razvoja, neće biti čudno da postane jedan od vodećih gradova kontinenta 21. veka ! 

Najraniji tragovi naseljavanja su pronađeni na području Varne, od kojih ostaci i nalazi iz Starijeg kamenog doba potiču od pre 100.000 godina! Samo par km od današnjeg grada Varne se nalazilo groblje – nekropola iz bronzanog doba, u kojo su pronađeni najstariji zlatni predmeti ikada otkriveni. U periodu između 4600 i 4200 pre nove ere, mnogo pre Mesopotamije i egipatskih piramida, prerada zlata je otpočela na obalama Crnog mora, na području koje danas zauzima Bugarska. U vreme dugotrajnog grčkog osvajanja drevnih obala su muškarci iz države-grada Mileta iz Male Azije naselili tračka područja. Ovde su, na području današnje Varne, osnovali drevni grad Odessos, što je naziv za koji se veruje da označava “mesto u blizini vode”. Kako je Rimsko carstvo prošireno sve do obala Crnog mora, 15. godine nove ere Odessos postaje deo rimske provincije Mezije, pored provincije Trakije. Osvajači su ukrasili grad novim utvrđenjima i velelepnim termalnim kupatilima, četvrtim po veličini u carstvu. 313. godine je rimski car Konstantin Veliki primio hrišćanstvo, proglasivši ga zvaničnom religijom čitavog carstva. Prvi Bugari nisu u prvo vreme želeli da napuste verovanje u svoja paganska božanstva, jer je tek u 9. veku Kralj Boris zvanično konačno prihvatio hrišćanstvo. 395. godine je Rimska imperija podeljena na Zapadno i Istočno Vizantijsko carstvo, čije je sedište bilo u Konstantinopolju, koji je ubrzo priznao Prvo Bugarsko kraljevstvo, bez napuštanja uprave nad tim područjem. Nekropola u Varni je otkrivena 1972. godine i predstavlja drevnu nekropolu sa 280 grobova i  3.010 zlatnih predmeta, ukupne težine preko 6 kg, za koje stručnjaci tvrde da je najstarije obrađeno zlato pronađeno u Evropi. Muzej arheologije u Varni čuva preko 60.000 nalaza koji potiču iz perioda Paleolita – starijeg kamenog doba, do kasnog srednjeg veka. Posetioci Muzeja arheologije u Varni mogu upoznati izuzetno vredne nalaze i ostatke drevne tračke kulture, slovenske i proto-bugarske keramike, srednjovekovnog nakita i drugog. Muzej poseduje bogatu zbirku nadgrobnih spomenika kojim bi se ponosio svaki muzej Evrope. Zbirka ikona obuhvata neke od izvanrednih primera ikonopisanja iz perioda Bugarskog preporoda u severoistočnoj Bugarskoj, od kojih najstarije potiču iz 16. veka.

U jugoistočnom delu Varne se nalaze rimska kupatila, koja obuhvataju površinu od 7 ari i okrenuta su kardinalno, prema sve četiri strane sveta – jug, sever, istok i zapad. Rimska kupatila u Varni su sagrađena krajem 2. veka, tokom vladavine cara Antonija Pija. Očuvane zidine rimskih kupatila dostižu visinu od 22 metara. Kupatila nisu služila samo za održavanje higijene, već i kao centar društvenog života. Očuvani delovi građevina potvrđuju pretpostavku da su rimska kupatila u Varni predstavljala nejveće građevine u istočnom delu Rimskog carstva, što govori o značaju i bogatstvu ovog rimskog grada.

Tokom otomanske okupacije u poslednjoj deceniji 14. veka, Varna je očuvala svoj značaj lučkog i trgovačkog centra. Kada je Bugarska pala pod otomansku upravu, jedini čuvari bugarske kulture i naleđa su bili folklor, proslave stanovništva i oslikavanje crkava. Posle oslobođenja od turske vlasti, 1881. godine, major Varne Mihail Koloni je postavo pitanje osnivanja modernog javnog parka. Njegova ponuda je najpre ismejanja od lokalnih vlasti, ali su sredstva konačno odobrena. Uskoro je park obuhvatao površinu od 2,6 hektara, sa 130 posađenih stabala i uređenim stazama, koje su omogućavale “prijatne šetnje tokom zalaska sunca lepo obučene gospode i gospođa”. Katedrala u Varni iz 19. veka je posvećena Velikoj Gospojini i predstavlja jedno od obeležja grada i znamenitosti centra, sa svojim lepo izrezbarenim ikonostasom i vladičanskom stolicom, kao i zanimljivim freskama i ukrasima od vitraža. Katedralna crkva je jedan od simbola Varne. Možete uživati u prekrasnom pogledu sa vrha zvonika, ukoliko savladate 133 spiralnih stepenica koje vode do vrha.

Etnografski muzej je otvoren 1974. godine u obnovljenoj kući iz perioda Bugarskog preporoda, iz 1860. godine. Zahvaljujući predlogu etnografkinje Marije Nikolove i umetnika Asena Stojčeva i arhetekte Kamena Goraova, bilo je moguće stvoriti ovu postavku. Etnografski Muzej u Varni predstavlja bogato materijalno i kulturno nasleđe lokalnog stanovništa iz perioda druge polovine 19. i početka 20. veka – način života, zanate, odeću, nakit, ritualne hlebove, “survachki” – jedinstvene obojene štapove ukrašene kokicama, kolačima, trakama i mustrama koje su koristila deca prvog dana nastupajuće godine u igri sa drugom decom, kako bi izrazila želje za dobro zdravlje i sreću. Ovde su takođe na veoma zanimljiv način predstavljeni tradicionalni običaji tokom praznika – Božića, Kamila, Petlov-dana, Lazarovanja, svadbi … Poseban deo u Muzeju Varne predstavlja način građanskog života krajem 19. veka i početkom 20. veka – predvorje, hol, dnevna soba, spavaća soba, kuhinja. Jedinstvena poseta Muzeja se završava pričom o trgovačkom načinu života stare Varne i panoramskim pogledom na grad.

Ruski spomenik se nalazi u Primorskom parku. Podignut je u spomen ruskim vojnicima koji su poginuli u Varni tokom oslobodilačkog rata. Most Asparuh povezuje centar grada Varne sa stambenim delovima Asparuhovo i Galata. To je najduži most u Bugarskoj, a radovi su pri završetku. Ovde se nalazi klub ekstremnih sportova koji organizuje bunji skokove. Istočno od mosta je Zaliv Vara i rt Galata, a prema zapadu je jezero Varna.

Varna je duga 11 km, dok širina grada, uključujući novoizgrađen stambeni deo grada, iznosi gotovo 9 km. Oblik grada podseća na amfiteatar, budući da prati obline Zaliva Varne. Grad Varna je okružen vrtovima, parkovima, vinogradima i šumarcima. Kompleks Golden Sands Varna predstavlja najveći konferencijski centar u hotelu u Istočnoj Bugarskoj, modernog dizajna, prirodnog osvetljenja i najmodernijom opremom. Brojni kulturni događaji se održavaju u Varni, među kojima su Međunarodni Pozorišni festival “Varna Summer”, Međunarodno Muzički festival, Međunarodno baletsko takmičenje, Međunarodni festival džeza, Festival “Love is Folly”, Međunarodno festival lutkarskih predstava, Festival “Zlatni delfin, Festival “Avgust u umetnosti”, Međunarodni Festival folklora, Nedelja mora i drugi.