Trebinje Bosna i Hercegovina

Trebinje je prekrasan grad u Republici Srpskoj, najjužniji grad Bosne i Hercegovine, u podnožju planine Leotara (1224 metara, najvišeg krečnjačkog vrha ovog područja), na obodu kraških polja – Trebinjskog i Popovog polja, na nadmorskoj visini od 270 metara. Trebinje je prekrasan hercegovački grad udaljen samo 28 km od čuvenog turističkog centra Dubrovnika u Hrvatskoj i 40 km od Herceg Novog, u Crnoj Gori. Grad Trebinje se nalazi u krševitom hercegovačkom zaleđu Jadranskog mora, praktično u priobalju Dubrovnika i Herceg Novog. Trebinje se graniči sa Bilećom na severu, Ljubinjem na severozapadu, opštinom Ravno na zapadu, Dubrovnikom na jugozapadu, Herceg Novim na jugu i Nikšićem na istoku. Iznad grada Trebinja se izdiže planina Leotar, sa svih strana je grad okružen brojnim planinama i brdima, pa kada se gleda panorama – Trebinje leži u širokoj dolini kroz koju protiče prekrasna reka Trebišnjica. Susedni i okolni gradovi Trebinja su Bileća, Ljubinje, Dubrovnik, Herceg Novi i Nikšić.

Trebinje predstavlja jedinstvenu riznicu nasleđa i izuzetno zanimljivu turističku destinaciju, zahvaljujući brojnim prirodnim i kulturnim spomenicima, očuvanom prirodnom okruženju koje proizvodi vrhunski zdravu i ukusnu hranu, kao i po dobro očuvanim običajima i posebnom duhu njegovih stanovnika. Trebinje je jedna od najposećenijih turističkih destinacija Republike Srpske koja je nedavno dobila novu atrakciju – vidikovac sa staklenom stazom odakle se pruža panoramski pogled na grad i utvrđenje Strač. Posetioci Trebinja su oduševljeni jedinstveno mirnim načinom života i spokojstvom lokalnog stanovništva koje poštuje lagan način života i omogućava posetiocima ista osećanja…. Stoga su Opština Trebinje i turistički stručnjaci, uključujući kolege iz Turističke Organizacije Trebinje, podržali uvođenje održivih i zelenih standarda i pomogli lokalne proizvođače da učestvuju u strategijama odgovornog turizma. “Povećanjem kapaciteta i veština u proizvodnji, standardizaciji, certifikaciji, poslovnoj digitalizaciji, marketingu i utvrđivanju robnih marki – danas lokalna organska prodavnica pod nazivom Hercegovačka kuća (Herzeg’s House) nudi preko 1,000 različitih regionalnih proizvoda koji obuhvataju med, sir, likere, prirodne sokove, čajeve i prirodnu kozmetiku i koji se direktno prodaju turistima i lokalnim trgovcima. Ovaj poslovni poduhvat je povećao zapošljavanje, kao i broj registrovanih poljoprivrednih gazdinstava sa 350 na 700, a što je najvažnije – ovom aktivnošću su mladi našli svoje mesto u poljoprivrednom i turističkom sektoru”. Izvor: Balkan.green/stories

Trebinje krase znamenitosti – dobro očuvano istorijsko jezgro, spomenici kulture i palate mediteranskog i Austrougarskog stila arhitekture, kao i prekrasno i čisto prirodno okruženje koji značajno doprinose njegovoj lepoti, živopisnosti i šarmu. Prekrasan park platana je svakako jedinstveno obeležje Trebinja koji su osnovali Austrijanci posle Berlinskog kongresa, 1878. godine. Oni su zasadili 16 platana na mestu nekadašnjeg turskog groblja u centru grada, od kada lokalno stanovništvo i brojni posetioci uživaju u njihovom dubokom hladu, uz omiljeni razgovor i piće.

Ime Trebinja potiče od vizantijskog naziva Travunia, koja je u početku bila vizantijsko područje pod upravom Srba. Trebinje je gospodarilo putem koji je vodio od Raguze – Dubrovnika u Konstantinopolj – današnji Istanbul, kojim su 1096. godine prošli krstaši, pod vođstvom Rajmonda od Tuluza. Pod nazivom Tribunia ili Travunija, Trebinje je pripadalo je do 1355. godine srpskom carstvu, da bi 1373. godine postalo deo proširene srednjovekovne bosanske države pod kraljem Tvrtkom I. Postoji usamljena srednjovekovna kula u selu Gornje Police čija izgradnja se često pripisuje Vuku Brankoviću. Kao i čitava Hercegovina, Trebinje je 1482. godine je palo pod tursku vlast. Gradske zidine, stari gradski trg Trebinja – Travunija i dve džamije su početkom 18. veka sagradili članovi porodice Resulbegović. Osman pašina džamija u Trebinju, sa osmougaonim minaretom visine 16 metara, najveća je džamija u Hercegovini, smeštena uz zapadnu ulaznu kapiju grada koja vodi u stari-istorijski deo Trebinja. Osman pašina džamija u Trebinju je sagrađena 1726. godine po nalogu Osman paše Resulbegovića, člana najmoćnije i najbogatije muslimanske porodice i prvog turskog kapetana-upravnika Trebinja koje je ubrzo postalo važna pogranična stanica. Osman pašina džamija uz Carevu džamiju u Trebinju, sagrađenu 1719. godine, predstavlja najstarije osmansko nasleđe Trebinja.

“Priča koja se prenosi „sa koljena na koljeno“ je da je starija Careva džamija izgrađena od kamena srušene džamije koja potiče sa kraja XVII vijeka i koja se nalazila u trebinjskom naselju Police. Podignuta je 1719. godine zahvaljujući Osman-paši Resulbegoviću, a posvećena je sultanu Ahmedu. Ova džamija izgrađena je na manjem trgu u Kastelu, a uz džamiju se nalaze mali mezari i česma. Osman-paša Resulbegović, kao svoju zadužbinu, 1726. godine gradi novu i veću džamiju. Ona se nalazi na najvećem trgu u Starom gradu, nedaleko od gradske kapije (Hadžihasanovića kule) odnosno, u austrijskom periodu, izgrađene ulazne građevine iznad tunela i “na čekme” ćuprije. Osman-paša je optužen u Istanbulu da je, u svoje ime, izgradio ljepšu i veću džamiju od Careve i zbog toga je, zajedno sa svojih devet sinova, osuđen na smrt. Molba za pomilovanje bila je uzaludna pa je paša ubijen 1729. godine. Osman-pašina džamija je najprostranija stara džamija u Hercegovini. Građena je od tesanog kamena, a pokrivena četverostrešnim krovom. Uz desni zid podignuta je kamena munara oktogonalnog oblika, visine 16 metara i spada među najljepše u Hercegovini. Obzirom da su obje džamije, koje su inače nacionalni spomenici Bosne i Hercegovine, gradili dubrovački majstori vidljivi su ornamenti mediteranske arhitekture“. Kulturni Centar Trebinje

Trebinje je takođe grad čuvenog pesnika i diplomate Jovana Dučića, čiji spomenik krasi centralni cvetni Park Jovana Dučića, koji je Dučić ostavio kao deo svog bogatog nasleđa i ljubavi za Trebinje. Narodna Biblioteka Trebinje poseduje zbirku 5427 Dučićevih knjiga, rukopisa, korespondencije, diplomatskih pisama i predmete iz ličnog poseda. To su uglavnom Dučićeva izdanja iz prošlih vremena među kojima su retke knjige koje se ne mogu pronaći u bilo kojoj drugoj biblioteci na području Ex-Jugoslavije.

Tu u centru Trebinja je i spomenik na Trgu slobode posvećen lokalnim stanovnicima Trebinja koji su dali živote u odbrani grada, a koji je poslednji spomenik čuvenog pesnika poklonjen gradu, iz 1938. godine, kada je Jovan Dučić posetio svoje Trebinje. Na jednoj strani centralnog trebinjskog spomenika se pominje 77 momaka i dve devojke koji su ovde obešeni za odmazdu posle atentata Gavrila Principa na Franca Ferdinanda u Sarajevu, 28. juna 1914. godine, a druga strana ovog spomenika svedoči o hrabrim vojnicima – oslobodiocima Trebinja tokom Prvog svetskog rata.

Trebinje ima oko 30 utvrđenja koja se nalaze u gradu i na brdima oko Trebinja. Najmanji utvrđeni sistem Trebinja je izgrađen oko samog grada, koga je sagradila vlada Austrougarske odmah posle Berlinskog kongresa, 1878. godine. Ovim poduhvatom je obezbeđen centar Trebinja, Dubrovačka i Bilećka kapija, kao i reka Trebišnjica. Centar Trebinja ima brojne spomenike kulture, među kojima je nedovršena rimokatolička katedrala posvećena rođenju blažene Device, kao i nekoliko pravoslavnih crkava i manastira – manastiri Zavala, Duži, Petropavlovski manastir, među kojima je manastir Tvrdoš najznačajniji, ali je vredna posete i veoma poštovana Hercegovačka Gračanica, sagrađena po ugledu na manastir Gračanicu na Kosovu i Metohiji.

Most Arslanagića u Trebinju je originalno sagradio u 16. veku u selu Arslanagićima, 5 km severno od grada, Mehmed Paša Sokolović, koji je za upravljača mosta i naplatu mostarine odredio Arslan-agu i njegovu porodicu. Arslanagića most je premešten šezdesetih godina 20. veka na udaljenost oko 1 km od Trebinja zbog izgradnje nove akumulacije i potapanja prvobitnog mosta. Most Arslanagića, sa dva velika i dva mala polukružna luka je među najlepšim mostovima Bosne i Hercegovine iz otomanskog doba uprave. Tokom perioda austro-ugarske vladavine /1878 – 1918/ su na brdima oko Trebinja sagrađene brojne odbrambene i osmatračke tvrđave, a u gradu se nalazio vojni garnizon. Austrougari su modernizovali grad Trebinje i proširili ga prema zapadu, izgradivši postojeću glavnu ulicu i značajnu infrastrukturu, kao i nekoliko trgova, park, novu školu, brojne plantaže duvana i drugo, stvorivši jedinstvenu mešavinu  i izuzetan sklad orijentalne i mediteranske arhitekture grada.

Trebinje, Mostar i Stolac su gradovi vrlo slične mediteranske lepote, ali je grad Trebinje srećom, izbegao teška ratna razaranja u Bosni i Hercegovini koja su zadesila Mostar i Stolac tokom poslednjeg rata. Međutim, Trebinje je nažalost poznato po Srđanu Aleksiću (Srbinu iz Hercegovine, rođenom 1966, tragično stradalom 27. januara 1993.), koji je bio pravi srpski patriota i ubijen u rodnom gradu, pokušavajući da zaštiti svoga sugrađanina bošnjačke nacionalnosti – Alena Glavovića. Srđanov otac je u čitulji sinu napisao “Srđan je umro vršeći svoju ljudsku dužnost”.

Austrougarska vlast izgradila je prugu Čapljina – Zelenika, poznatu i kao Dalmatinska pruga, koja je najvećim delom prolazila kroz Popovo polje. Puštena je u u saobraćaj 17. jula 1901. godine. Imala je prvenstveno vojni značaj, ali je značajno uticala na ekonomski razvoj Popovog polja. Od Huma jedan krak je vodio preko Trebinja prema Podgorici i Crnoj Gori. Druga raskrsnica bila je u Uskoplju prema luci Gruž kod Dubrovnika koja je radila skoro isključivo za potrebe bosanskohercegovačke ekonomije. Ukidanjem uskotračne pruge 1. juna 1976. godine, Jadranska magistrala je dodatno dobila na značaju. Bio je to jedan od niza razloga ekonomskog slabljenja Popovog polja. izvor Wikiwand. Poseta pruge Čapljina – Zelenika – znamenitosti Trebinja koja vraća u prošlost je izuzetan doživljaj !

Industrijski razvoj grada Trebinja tokom socijalističkog perioda Jugoslavije, posebno hidroelektrični potencijal, doprineo je velikom povećanju urbanog stanovništva grada.

Skoro svi gradovi Bosne i Hercegovine su nastali na reci, pa je i Trebinje među njima : to je drevni prekrasan grad na obalama reke Trebišnjice, koja teče kroz njegov centar. Reka Trebišnjica je najveća reka ponornica na Balkanu i jedna od najvećih ponornica na svetu, dugačka 98 km, sa podzemnim tokovima 187 km. Plahovitu reku Trebišnjicu čini složen sistem površinskih i podzemnih tokova u Hercegovini. Reka Trebišnjica i grad Trebinje su oduvek poznati po velikom broju vodenica. Mada vodenice na Trebišnjici danas ne rade, one su ostale simbol nedavne prošlosti Trebinja i Hercegovine, kada je sve bilo prilagođeno prirodi. Jezero Bileća na reci Trebišnjici u blizini Bileće je najveća akumulacija na Balkanu. Jedna od izuzetnih turističkih znamenitosti Trebinja je obližnja pećina Vjetrenica, spomenik prirode koji se nalazi u zapadnom delu Popovog Polja, kod sela Zavala, kao i obližnji izuzetno živopisni, srednjovekovni manastir Zavala.

“Trebinje ima ukupno tridesetak fortifikacionih objekata koji su smješteni kako u samom gradu tako i na okolnim brdima, o čemu piše dipl. ing. Volker Konstantin Pachauer iz Instituta za istoriju gradova i arhitekturu, inače član Austrijskog društva za istraživanje utvrđenja. Najmanji i najuži fortifikacioni sistem u Trebinju izgrađen je oko samog grada u užem smislu riječi. Austrija je taj mali dio sagradila odmah nakon 1878. godine i tim utvrdama sigurnosno je obezbjeđivan centar Trebinja (Dubrovačka i Bilećka kapija), te rijeka Trebišnjica. Pošto je ambicija Austrougarske bio prodor prema istoku, za takav strateški potez trebalo je na trebinjskim brdima izgraditi izuzetno jaka utvrđenja i taj posao je izuzetno uspješno urađen. Kao najsnažnije utvrde u okolini Trebinja izgrađene su tvrđave Strač i Kravica. Planinsko-pojasna tvrđava Trebinje, zajedno sa planinskom-pojasnom tvrđavom Bileća i utvrđenim rejonom Avtovac kod Gacka činile su tzv. “kordon”, odnosno prvu liniju odbrane BiH iz tog pravca. “Kordon” se sastojao od tri odbrambene linije, a bio je građen po najsavremenijim načelima tadašnjih najboljih fortifikacijskih škola (Holandija i Francuska). Utvrda Trebinje sastojala se od utvrđenog Strača, različitih baterija, odbrambenih kasarni i velikog broja žičanih prepreka. Takav odbrambeni sistem Austro-Ugarska je gradila samo u Galiciji i Lombardiji (24 tvrđave). Mnogi istoričari, amateri, ovaj fortifikacijski kompleks nazivaju i „Balkanskom linijom Mažino“ (Ligne Maginot). Prema narodnom predanju u tvrđavi Strač bilo je 365 soba,  odnosno koliko dana u godini,  a tvrđava je važila kao neosvojiva. Tokom Prvog svjetskog rata sa Strača su gađani italijanski brodovi na Jadranskom moru. Nakon Drugog svjetskog rata tvrđava je minirana i dio čelika iz njene konstrukcije transportovan je u željezaru Zenica”. izvor Kulturni Centar Trebinje

“Kad se od Gacka krene kroz Bileću, ka Trebinju i Herceg Novom, odjednom ispred očiju “pukne” nepregledna vodena površina – Bilećko jezero. Ono se nalazi na rijeci Trebišnjici. Prolaznici imaju utisak da ono nema kraj, a kako i ne bi kada je površina jezera oko 33 kilometra kvadratnih. Ipak, ono po čemu se razlikuje od mnogih drugih jezera jeste način na koje je nastalo i velika tajna koju krije”. Boro Kozuhar  http://turizamrs.org/bileca/

Manastir Duži u Trebinju je svetinja Srpske Pravoslavne crkve posvećena Pokrovu presvete Bogorodice koja se proslavlja 14. oktobra. Crkva manastira Duži je velika jednobrodna građevina sa polukružnom oltarskom apsidom. Manastir Duži se nalazi u šumi Trebinja, na levoj obali Trebišnjice, 7 km nizvodno od Trebinja, na putu za Dubrovnik. Crkva manastira Dući je danas uspešno obnovljena, kao i živopis, ali je u toku obnova konaka i pomoćnih prostorija. Tokom 16. i 17. veka je manastir Duži bio metoh manastira Tvrdoš. Kada su 1695. godine manastir Tvrdoš uništili Mlečići, deo monaštva prelazi u manastir Savinu i spasava deo vrednih manastirskih relikvija, a vladika i monasi su se preselili u manastir Duži. Tada je obnovljena i proširena crkva i manastirski posed, poznat po starijem imenu. Do 1776. godine i vremena postojanja Pećke Patrijaršije je ovaj manastir bio sedište hercegovačkog vladike. 1777. godine vladika Antim prenosi vladičansko sedište u Mostar, tadašnji centar osmanskih upravnih vlasti Hercegovine. Manastir Duži je rušen i pljačkan nekoliko puta tokom svoje burne istorije, ali čuva vredne relikvije i poznat je po čudotvornom isceliteljstvu. Manastir Duži nije tokom svoje istorije bio samo jedinstveno duhovno i pravoslavno središte, već i centar narodnog pokreta za slobodu srpske Hercegovine. Tokom zime 1857. godine, pred Svetog Nikolu je ovde podignut ustanak Srba, pod vođstvom Luke Vukalovića. Posle Prvog svetskog rata su u manastiru Duži boravili ruski monasi prognani iz carske Rusije koji su značajno oplemenili i obogatili svetinju i živopisali manastir. Trojicu ruskih monaha – Evgenija, Mihaila i Lukijana su 1941. godine ubili komunisti – partizani. U blizini manastira Duži je stara škola, prva u ovom kraju koju su podigli  ugledni zadužbinari –  sveštenik, vojnik, arhimandrit, akademac, filantrop srpskog obrazovanja Nićifor Dučić i Serafim Perović.

Manastir Svetog apostola Petra i Pavla u Trebinju smešten je nadomak sela Čičeva u Petropavlovom polju, na četvrtom kilometru jugozapadno od Trebinja. Pomenuto polje okruženo je sa tri strane brdima iza kojih se pruža more, a sa četvrte strane je otvoreno prema gradu, što je istovremeno i dovoljno blizu da zadovolji eventualne potrebe manastira, a dovoljno daleko da mu obezbedi neophodni mir. Nedaleko od manastira Svetih apostola Petra i Pavla prolaze dva značajna puta: jedan novoizgrađeni, koji vodi ka Herceg Novom udaljenom od Trebinja oko 40 km i drugi – prema Dubrovniku, udaljenom oko 25 km. Blizina ova dva turistička centra, kao i blizina poznate Pavlove pećine, smeštene na udaljenosti od oko 45 minuta hoda po izuzetno nepristupačnom terenu u stenama iznad Manastira, čine ga – naročito u letnjim mesecima – sve češćim svratištem i mestom posete vernika, poklonika, ali i stranih turista. Petropavlovsko opštežiće je ponovo uspostavljeno krajem avgusta 1998. godine, kada je za potrebe sestrinstva sagrađen novi konak sa manastirskim paraklisom /posvećenim Saboru Presvete Bogorodice 26. decembra / 8. januara/. Osim konaka, manastirski kompleks sačinjavaju dve crkve: jedna posvećena Svetom apostolu Petru, u današnjem obliku obnovljena 1906. godine za vreme Svetog mitropolita Petra Zimonjića i to na temeljima iz druge polovine 4. veka, i druga crkva posvećena Svetom apostolu Pavlu, koja je prvobitno bila samo krstionica, a tek sredinom 5. veka pretvorena u crkvu, obnovljena 2007. godine ktitorskom dobrotom gospodina Rodoljuba Draškovića koji je poreklom iz Hercegovine /iz sela Slivlje kod Gacka/. U crkvi Svetog apostola Pavla su u toku radovi na živopisanju hrama koje izrađuje sestrinstvo manastira Gradac kod Raške /Žička Eparhija/. Manastirska zemlja izvan kapija uglavnom je pod vinovom lozom, voćnjacima i maslinama. Pored konaka sa kapelom /paraklisom/ i pomoćnih zgrada, celina Petropavlovog manastira obuhvata i dve crkve. Prva, veća crkva, podignuta je 1906. godine za vreme episkopovanja Svetog sveštenomučenika Mitropolita Petra Zimonjića i to na temeljima koji – prema mišljenju arheologa – datiraju još iz druge polovine 4. veka. Druga, manja crkva obnovljena 2007. godine, u stvari je dograđena uz već postojeću baziliku i predstavljala je trikonhos podignut nad starijom krstionicom, otkrivenom tokom arheoloških istraživanja proteklih godina. Po svemu sudeći, bazilika posvećena apostolu Petru služila je kao Saborni hram u kome su obavljana bogosluženja, a trikonhos sa krstionicom posvećen apostolu Pavlu bio je mjesto gde se obavljalo krštenje i gde su /što se vidi iz ostataka 16 grobova u njemu pronađenih/ neretko bili sahranjivani vernici.

Prema mišljenju prof. Đorđa Jankovića, koji je sa timom arheologa u trikonhosu manastira apostola Pavla vršio iskopavanja tokom 2001. godine, ova dva hrama potiču iz antičkog perioda. Utemeljenje i istinitost njegove pretpostavke da je ovo mesto bilo Saborni hram mesta Ziza i možda episkopsko sedište toga vremena, pokazalo bi da je trebinjska Episkopija toga vremena mogla biti ustanovljena još u antičko doba. Predanje okolnog stanovništva prenošeno sa kolena na koleno, a vezano za boravak apostola Pavla i apostola Tita na ovim prostorima u vreme njihovog misionarskog putovanja ka Dalmaciji – još je jedna potvrda duboke starosti oba hrama. Pored toga, o njihovoj starosti svedoči izuzetna sličnost sa pojedinim hramovima građenim u približno isto vreme /Bazilika svetog Davida u Solunu i Ečmiadzin kod Erivana, a kada su u pitanju trikonhosi – crkvice severne Ilirije i Dalmacije iz perioda 4. do 6. veka/. Istraživanja pokazuju da su hramovi više puta rušeni. Bazilika je prvi put stradala početkom 5. veka, pri pohodu zapadih Gota iz Grčke na Italiju, a drugi sloj rušenja se vezuje za pohod Avara u Dalmaciju krajem 6. i početkom 7. veka, kojom prilikom su stradale i još neke crkve iz okoline Trebinja. Smatra se da nakon požara u vreme Avara /između 597. i 615/ ova crkva sve do 1906. nije obnavljana. Iskopavanja i nova istraživanja u ovom hramu svakako bi dala potpunije podatke. U trikonhosu crkve svetog apostola Pavla verovatno se služilo nešto duže. No posle 1377. godine i ponovnog uspostavljanja rimokatoličkog episkopskog sedišta u Trebinju, obe se crkve koriste za sahranjivanje. Pojava da se dva hrama podižu jedan uz drugi, jedinstvena za kasnoantički i ranovizantijski period u Dalmaciji i šire, objašnjava se potrebom da se uz Saborni hram podigne i crkva posvećena mesnom mučeniku, posredniku ili zaštitniku, što je Apostol Pavle za ove prostore, izgleda oduvek bio… /izvor Eparhija Zahumsko Hercegovačka i Primorska/

Jedan od preistorijskih lokaliteta, smešten dva kilometra od Petro-Pavlovog manastira, je Pavlova pećina, koja je bogata pećinskim nakitom. U njoj dominiraju masivni oblici pećinskih stubova građeni od krupnih kristala kalcita. Postoji više narodnih legendi vezanih za pećinu, što joj daje poseban značaj. Prema davnom predanju, u ovu pećinu je dolazio sveti apostol Pavle, pa joj otuda i ime. On je, krijući se od rimske vlasti, u ovoj pećini pokrštavao narod. Tradicionalno se svake godine u pećini, na Petrovdan, okuplja veliki broj vernika uz prisustvo sveštenika koji obavlja službu. Pećina ima kameni oltarski dio i ikonu svetog apostola Pavla. Sama Pavlova pećina se sastoji od nekoliko dvorana, bogato ukrašenih stalaktitima i stalagmitima. U unutrašnjosti pećine se nalazi i malo jezero koje se povezuje sa verovanjem da je njegova voda lekovita.

Strač je vojno austrougarsko vojno utvrđenje 7 km od centra Trebinja i jedna od najzanimljivih starih gradskih tvrđava, kao i jedna od najvećih na Balkanu. Tvrđava Strač se nalazi jugoistočno od Trebinja, na nadmorskoj visini od 750 metara, odakle se pruža prekrasan pogled na Zupce, Petrovo polje, Trebinje i Trebinjsku šumu. Tokom perioda Austro-ugarske uprave je  Trebinje bilo jedan od najbolje branjenih gradova. Svako brdo iznad grada Trebinja je imalo tvrđavu odakle se mogao ozbiljno uočiti mogući napad i pripremiti odbrana. Za razliku od drugih tvrđava Trebinja, tvrđava Strač je većinom ukopana u zemlju, zbog čega je smatrana najtajanstvenijim objektom toga doba. Simbol moći tvrđave Strač se ogleda u njenom gvozdenom topu na vrhu, koji još uvek odoleva zubu vremena, ali je i  ljudska nebriga značajno uništila ovaj vojni objekat. Posebnu zanimljivost predstavlja izračun troškova izgradnje tvrđave Strač austrijskih stručnjaka, koja preračunata u današnje vrednosti iznosi zapanjujući 60 miliona EUR. Prema priči Trebinjaca, tvrđava Strač ima 365 soba koliko i dana u godini i 80 čatrnja koje i danas drže vodu, dok su zidovi debeli i do jednog metra. Arhitekte današnjeg vremena sa velikim divljenjem govore o gradnji tvrđave Strač. Sve prostorije tvrđave Strač su povezane i svaka ima dotok svežeg vazduha i kišnice. Stariji Trebinjci kažu da se iz Trebinja sa dva mesta može videti italijanska obala – sa Strača i vrha Leotara. Takođe se posebno naglašava i činjenica da se sa tvrđave Strača nikad nije čula pucnjava. S druge strane, malo je onih koji se mogu pohvaliti da su ušli u tvrđavu Strač, jer je i danas misterija kakve tajne čuva ovo utvrđenje iznad Trebinja.

Duž obala Trebišnjice, u Petrovom i Popovom Polju rađa grožđe u vinogradima okruženim krševitim planinama, koje daje čuvene sorte vina žilavku i vranac. Davne 1894. godine su Austrougari proglasili ovaj region najpogodnijim za uzgoj grožđa sorte Žilavka, čime je nastao jedan od dva carska zasada vinograda u kome se jedino uzgajala ova čuvena sorta, od koga je proizvodeno vino za posebno snabdevanje Bečkog dvora. Ove sorte su stvorile istoriju i ugled enologije Istočne Hercegovine, te u brojnim vinarijama i danas uživaju posetioci ovog prekrasnog podneblja. Prekrasna okolna priroda Trebinja i kontrast vrletnog kamenitog okruženja Hercegovine su sigurno doprineli urođenoj lepoti stanovnika Trebinja – za njih važi da su visoki, vitki, širokih ramena i izuzetno lepo građeni. Za njih takođe važi da su izvanredno vispreni, talentovani, mudri, duhoviti i stvaralački nadahnuti……

Muzej Hercegovine u Trebinju, sa izuzetno bogatim zbirkama i legatima je vredno posetiti.

Strućnjaci Muzeja Hercegovine su nastavili iskopavanja na lokalitetu Cernica kod Gacka. Ostatke srednjovekovne crkve su otkrili meštani Cernice 2013. godine, a 2018. godine, u organizaciji Muzeja Hercegovine, u saradnji sa Biološkim Fakultetom Univerziteta u Beogradu, vršena su istraživanja grobnice kneza Nikole Raškovića Drobnjaka, koji se pominje u dubrovačkim dokumentima iz 1453. godine.  Po sačuvanom narodnom predanju, ktitor crkava u Cernici i Ključu bila je Jelena Lazarević, kćerka kneza Lazara i kneginje Milice, druga supruga Sandalja Hranića. Arheološki nalazi govore da je reč o srednjovekovnoj crkvi s kraja 14. i početka 15. veka, koja je obnovljena u 16. veku, sa ugrađenim delovima srednjovekovnih nadgrobnih spomenika stećaka-mramora. Tokom iskopavanja srenjovekovne crkve, pronađeni su i delovi kamene plastike koji se stilski datuju u period 12-13. veka, što ukazuje na postojanje starije sakralne građevine. Cernica je poznata po tome što se u njoj nalazio srednjovekovni grad Ključ, u kojem je stolovao Sandalj Hranić, kao i podgrađe sa trgom gde se naplaćivala carina i vršila trgovina. Izvor Srpska srednjovekovna istorija

Zapadna Hercegovina i centralna Bosna

Balkanska tura Srbija – Crna Gora – Bosna i Hercegovina

EX YU+ Albanija tura

SHARE IT: