Soko Banja

Sokobanja, poznato i renomirano banjsko-klimatsko zdravstveno mesto Srbije se nalazi u Istočnoj Srbiji, u podnožiju planine Ozren (1117m), u blizini prekrasne planine Rtanj, pored reke Moravice, na  nadmorskoj visini od 400 metara. Zahvaljujući brojnim izvorima radioaktivne mineralne vode, zdravlju povoljnoj umereno-kontinetalnoj klimi, bez magle i jakih vetrova, Soko banja je izuzetno pogodna za lečenje, odmor, okrepljenje i rekreaciju tokom čitave godine. Okružena šumovitim planinama Rtnjem i Ozrenom, sa brojnim, odlično obeleženim planinarskim stazama i stručnim vođstvom lokalnih iskusnih planinarskih vodiča, okolinom prebogatim lekovitim biljem, bez ikakvih zagađivača, Sokobanja je oaza čistog vazduha, mira i zdravlja, koja tradicionalno dočekuje zdrave i leči obolele.

Prirodne lekovite karakteristike Soko Banje: Sokobanjski lekoviti termo-mineralni izvori spadaju u radioaktivne akvatoterme sa osobinama termo-alkalnih voda i naučno je potvrđeno da male doze radioaktivnosti u sokobanjskoj vodi stimulativno deluju na rast i regeneraciju ćelija. Temperatura vode u Soko banji je od 28 °C do 45,5°C sa visokim stepenom radioaktivnosti do 13 MJ. Radioaktivni gas radon, sa radioaktivnošću od 33,7 do 50 MJ se takođe koristi u lečenju. Klima Soko Banje i okoline ima izuzetno blagotvorno dejstvo na organizam.

Medicinske indikacije Soko Banje: bolesti disajnih organa, reumatične bolesti, hronična ginekološka oboljenja, stres sindrom, neuralgije, radiokuliti, stanja posle povrede perifernih nerava, neuroze.

Načini i vrste lečenja u Sokobanji : šest termalnih izvora Sokobanje spadaju među najradioaktivnije u Srbiji. Radioaktivne vode Sokobanje koriste se u lečenju kupanjem, uzimanjem vode za piće i druge terapije. Inhalacija se vrši u posebnim inhalatorijumima, jačim udisanjem radioaktivnog gasa. Najčešći oblik lečenja u Soko banji je kupanje u termalnim vodama.

Zanimljiva mesta u Sokobanji i okolini: Na steni iznad kanjona reke Moravice, 2 km od centra Soko banje se nalaze ostaci srednjovekovnog Soko grada, utvrđenja nastalog krajem 13. ili početkom 14. veka, na ostacima nekadašnje tvrđave. U vreme srpske srednjovekovne države su u Soko gradu živele srpske velmože. Soko grad je razoren 1413. godine u borbama za turski presto između Bajazitovog sina, sultana Muse i odmetnika Hamuz bega i od tada ovo utvrđenje nije obnavljano. Pešačenje do Soko grada pruža posetiocima Soko Banje prekrasne doživljaje…

Manastir Jermenčić je srednjovekovna svetinja iz 14. veka, oko 8 km jugoistočno od Soko Banje. Po legendi, manastir Jermenčić su osnovali Jermeni, koji su našli utočište u tišini i divljini planine Ozren, bežeći od Turaka. Dobro očuvana crkva malih dimenziija manastira Jermenčića je posvećena svetim arhanđelima Gavrilu i Mihajlu.

Tokom bogate tradicije “mondenskog banjskog lečilišta”, u Sokobanju su dolazili na oporavak i odmor slavni pisci Stevan Sremac, Branislav Nušić i Ivo Andrić. Čuveno tursko kupatilo u Sokobanji iz 15. veka je nastalo na lekovitim izvorima otkrivenim i korišćenim još u doba Rimske imperije. Danas je to Park kupatilo, poznato kao Amam. Tursko kupatilo – amam je odlično obnovljeno, pod zaštitom Zavoda za zaštitu spomenika kulture i danas ima muzejski značaj. Tursko kupatilo amam – hamam se nalazi u centru Sokobanje i njime upravlja Specijalna Bolnica Sokobanja. Posetioci Soko banje mogu u hamamu da koriste tople kupke u bazenu sa lekovitom toplom vodom, ili uživaju u brojnim masažama ili tretmanima lepote ili inhalaciji, koju primenjuje osoblje Specijalne Bolnice Soko banja. Tursko kupatilo – hamam u Sokobanji je prvi put obnovio Knez Miloš Obrenović koji je česti boravio u ovoj banji. Preko puta hamama u Sokobanji je Milošev konak, koji su koristili članovi uprave i pratnje kneza Miloša. Danas je Milošev konak u Soko Banji sedište mnogih turističkih i ugostiteljskih objekata, ali je dobro očuvan njegov originalni izgled. Milošev konak u Soko Banji je poslednji put obnovljen 2005. godine, kada je ovde sniman čuveni film “Zona Zamfirova”, u režiji Zdravka Šotre.

U blizini centra Soko banje je prekrasni vodopad Ripaljka sa najvišim vodenim slapom u Srbiji /40 metara/, koji je prvi u Jugoslaviji proglašen za spomenik prirode, kao i lepo uređene pešačke staze i izletnički sadržaji za ljubitelje prirodnih lepota. Bovansko jezero je udaljeno 7 km od Soko Banje i jedno je od najčistijih u Srbiji, te pravi raj za ribolovce. Oko 2 km od centra Sokobanje se u selu Gradašnici, na istoimenoj reci, nalazi etnografski kompleks “Grudonjske Vodenice” – originalna zanimljiva celina vodenice koja melje brašno i predstavlja brojne predmete i detalje koje je stanovništvo Sokobanje i Istočne Srbije koristilo u prošlosti.  Ovde se mogu probati ukusna tradicionalna jela ili učestvovati u pripremi domaće pogače ili proje od sveže izmlevenog pšeničnog, kukuruznog ili integralnog brašna….,/, koje tople, najviše prijaju uz domaći sir i kajmak. Jedinstvena etno vodenica, stara preko 100 godina “Kod deda Mije” se nalazi u očuvanom prirodnom ambijentu u blizini jezera Vrmdže, u blizini istoimenog ljupkog sela Vrmdža, oko 12 km od Sokobanje. Ova tradicionalna vodenica je i danas u funkciji, ali je takođe i tradicionalni restoran u kome se pripremaju i poslužuju isključivo originalna srpska jela – domaća pogača, proja, gibanica, kačamak, pečenje, pastrmka na žaru, raznovrsne salate od organski proizvedenog povrća….

Lovišta Sokobanje su pravi izazov za pasionirane lovce i ljubitelje prirode, bogata retkim ptičjim vrstama i visokom divljači. Izvor reke Moravice, koji je od Sokobanje udaljen 15 km, putem prema Knjaževcu, je izuzetan prirodni fenomen, jer reka nastaje od više izvora koji se ne mogu lako uočiti, pošto izbijaju sa dna rečnog korita. Reka Moravica od svog izvora do ušća, duga je 45 km. Kod Aleksinca se uliva u Južnu Moravu. Izvire na mestu zvanom “Vrelo-Istoci” u podnožju planine Device. U neposrednoj blizini su klupe i stolovi za odmor i pripremu rostilja ili pastrmke sa lokalnog ribnjaka. A samo stotinak metara istočno nalazi se i mala pećina zanimljiva turistima sa foto aparatom. Na putu do izvora u centru Sela nalazi se i Crkva Svetog Ilije, sagrađena na inicijativu kneginje Perside Karađorđević u 19. veku.

U Soko banji se, prirodno, nalazi ugledna firma Adonis – vodeći srpski proizvođač, sakupljač biljaka iz prirode, specijalizovan za otkup, preradu i pakovanje lekovitog bilja i čajeva. Adonis je od 1991. godine dobitnik brojnih priznanja i nagrada i poseta pogonu ove jedinstvene firme ili aktivnostima sakupljanja i branja lekovitog bilja se toplo preporučuje. Adonis je dobitnik brojnih priznanja za svoj rad – Privredne komore Srbije povodom 20 godina uspešnog rada za postignute rezultate u razvoju i unapređenju privrede, 2011. godine; Apsolutni šampion kvaliteta na sajmu priroda i čovek 2002 godine; Nagrada za dobar dizajn serije Teasy čajeva od strane Privredne komore Vojvodine 2007 godine; Pehar novosadskog sajma za stalnost kvaliteta proizvoda 1997, 1998, 2002 i 2003 godine; Pehar npovosadskog sajma za visok kvalitet čajeva „Teasy“ čajne filter kašičice 2011 godine; Velika zlatna medalja za čaj za grickanje 2011. godine; Velika zlatna medalja za paletu „Teasy“ čajeva 2011. godine; Zlatni čajnik za naj ideju na petom festivalu čaja u Nišu 2008. godine; 12 velike zlatne medalje za kvalitet komponenti za izradu čajeva; 10 zlatne medalje za mešavine lekovitih čajeva; 12 velike zlatne medalje za monokomponentne čajeve; Velike zlatne medalje za kvalitet čaja od hibiskusa i zeleni čaj u Teasy pakovanju 2007 godine; Prvo mesto za nastup i uređenje štanda u konkurenciji svih sajamskih priredbi 1994 godine…….