Sočanica Municipium Dardanorum DD
Municipium Dardanorum DD je nekadašnji rimski grad i značajan privredni centar u dolini Ibra, u blizini sela Sočanica, 27 km severno od Kosovske Mitrovice. Rimsko naselje u Sočanici osnovano je u 2. veku nase ere. Municipium Dardanorum DD predstavlja jedan od najznačajnijih rudarskih centara Gornje Mezije u središtu prostrane rudne oblasti, bogate rudama olova, srebra i zlata, koja je zahvatala planine Rogoznu i Kopaonik. Grad je zahvatao površinu od 30 hektara. Status municipijuma dobija u 2. veku.Središnji deo kompleksa Municipiuma Dardanoruma Sočanice razmešten je na blagoj padini, terasama i u ravnici na desnoj obali Sočanske reke, na samom njenom ušću u Ibar. U to vreme rimsko stanovništvo se naseljava u ove krajeve zbog rudnih nalazišta olova, cinka i zlata. Krajem 4. veka grad Sočanica je opusteo. Najobimnija istraživanja lokaliteta Municipium Dardanorum Sočanica izvedena su krajem pedesetih i početkom šezdesetih godina 20. veka. Tada je istraženo centralno gradsko jezgro i otkriveni hram, forum na zapadnoj i istočnoj strani, horee, bazilika, deo vodovoda i terme u severozapadnom delu…
Na podijumu u centru foruma podignut je hram posvećen Antinoju. U 3. i 4. veku sagrađene su žitnice, a južno od foruma je bazilika i delovi vodovoda. Zidovi nekih zgrada bili su ukrašeni freskama i pločicama od raznobojnog mermera. Otkrivena je i vila rustika i manja nekropola. U kasnijim istrazivanjima detaljno su istrazene i četiri gradske nekropole sa nekoliko zidanih grobnica i sarkofaga, kao i jos neke lokacije u okviru naselja, koje su otkrile postojanje velikog broja metalurskih objekata i mnostvo alata koji je upucivao na rudarstvo i metalurgiju kao osnovnu delatnost stanovnika ovog municipijuma. Istrazen je i veliki broj epigrafskih spomenika, uglavnom nadgrobnih spomenikia, ali i memorijalnih objekata, a posebno je značajan natpis koji govori o izgradnji hrama posvećenog Antinoju. Zasad nije poznata nijedna rudonosna teritorija na Balkanu u kojoj je ova aktivnost bila tako intenzivna i ostavila za sobom toliko tragova.
