Seoski turizam Zvečan
Opština Zvečan je na severu Kosova i Metohije, u kosovskoj kotlini reke Ibar, odnosno u Ibarskom Kolašinu, području koje je sa jugoistoka ‘zatvoreno’ vulkanskom kupom Zvečana, Malog Zvečana, Sokolicom i planinom Majdan. Opštinu Zvečan okružuju i strmi i stenoviti obronci Kopaonika, Mokre Gore i Rogozne, koji omogućavaju brojne uzbudljive aktivnosti i nesvakidašnje zanimljive sadržaje u prirodi. Veštačko jezero Gazivode, sagrađeno 1977. godine u okviru Sistema Ibar – Lepenac, ima ukupnu zapreminu od 370 miliona m3 i površinu od 27 km2 i predstavlja omiljeno odredište ljubitelja avanture, prirode, ribolova i raznovrsnih sportova na vodi. Reljef, klimatski uslovi, geološke i druge odlike Ibarskog Kolašina, kao i planinske reke i doline su uslovile pojavu raznovrsnog vegetacionog pokrivača od submediteranske do alpijsko-floromatičnih elemenata, koji omogućavaju raznovrsne izuzetno uzbudljive avanturističke aktivnosti i uživanje u prirodi – pešačenje, planinarenje, slobodno penjanje, vožnja kajaka i kanua, vožnja brdskog bicikla, Via Ferrata, alpinizam, paraglajding, letenje…. Na prekrasnim gorostasnim planinama i dolinama Ibarskog Kolašina oko Zvečana su rasprostranjene šume četinara, uglavnom bora, jele, smreke, omorike…
Ibarski Kolašin geografsko i etnički pripada centralnom delu Balkanskog poluostrva ili Raškoj oblasti, u kojoj se u srednjem veku nalazio centar srpske države koja se zvala Raška. Ibarski Kolašin je naziv za oblast koja se prostire uz reku Ibar, na severu Kosova i Metohije i na jugu Raške oblasti. Najveće mesto u Ibarskom Kolašinu je Zubin Potok. Jovan Cvijić je bio mišljenja da su se Srbi Kolašinci doselili iz crnogorskog Kolašina na Tari i zato su ovom Kolašinu dali ime Stari Kolašin. Suprotno ovom, postoje spisi koji ukazuju na to da je Kolašin u Crnoj Gori nastao seobom Srba 1690. godine u te krajeve – pomeranjem stanovništva od Kolašina na Ibru. Njegovi stanovnici selili su se tada u Crnu Goru i Hercegovinu, pa se ponovo vraćali u zavičaj tokom 18. i 19. veka. Kasnije se ustalio naziv Ibarski Kolašin, da bi se razlikovao od onog crnogorskog, a to ime zadržano je do danas.
Mnoge manastire, građevine i druge spomenike kulture ovog kraja podigle su ličnosti koje su obeležile istoriju Kolašina. Među njima najpoznatija je kraljica Jelena Anžujska, koja je u Brnjacima osnovala prvu stalnu žensku školu na ovim prostorima. Zatim, sveti Joanikije i Petar Koriški čije se mošti nalaze u manastiru Crna Reka.
Zvečan je značajan drevni, rimski, vizantijski i srpski srednjovekovni grad i tvrđava na severu Kosova i Metohije, nedaleko od istoimenog naselja, severno od Kosovske Mitrovice, koji je smatran jednim od najjačih utvrđenja Nemanjićke države. Zvečan se nalazi u blizini ušća reke Sitnice u Ibar, na vrhu ugašene vulkanske kupe, koja se na visini od oko 800 metara uzdiže iznad reke Ibar. Sa kula tvrđave Zvečan se pruža prekrasan pogled na Ibarsku klisuru, Kopaonik, Rogoznu i ravnicu Kosova, a po vedrom danu se čak vidi i deo Metohije, oivičen snežno-belim vrhovima Šar planine. Svojim položajem na stenovitom kupastom uzvišenju, tvrđava Zvečan dominira dolinom u kojoj su se nekada ukrštali važni karavanski putevi /prema Kosovu i Metohiji na jugu, Ibrom za Moravsku dolinu ka severu i za Bosnu ka zapadu/, da bi kasnije služila i za zaštitu trepčanskih rudnika.
U ovoj planinskoj, dosta skrivenoj župi ima oko 60 sela, u kojima živi izrazito energično i otporno stanovništvo, čiji je gorštački govor do danas sačuvan u varijanti čistog srpskog jezika ijekavskog narečja. Sva sela Ibarskog Kolašina su poznata po ljubaznim i gostoprimljivim domaćinima, na čijoj se trpezi može naći samo zdravo voće i povrće, suvo meso i slanina, mlečni proizvodi, proja, filija ili kačamak i druga autenticni specijaliteti pipremljeni na tradicionalan način. Uz takvu ishranu i domaću šljivovicu ili prvoklasnu rakiju od divljih krušaka svaki gost se oseća kao kod svoje kuće…..
