Seoski turizam u Makedoniji
Planine, nacionalni parkovii, zaštićena područja i šume Makedonije su poznata po svojoj lepoti i divljini i veoma privlače posetioce, omogućavajući raznovrsne opcije za bezbrižan odmor, aktivnosti i sportove na otvorenom tokom čitave godine, kao i brojne zimske sportove u zimskom periodu. Tokom prošle decenije je Makedonija preduzela korake radi konkurentnosti naučnog istraživanja i inovacija, povećanja kvalifikacija i znanja radne snage, dobavljača i poljoprivrednika, unapređenja putne i turističke infrastrukture, standarda kvaliteta i beznednosti hrane, u cilju dugoročnog održivog rasta i povećanja njihovog uticaja na nacionalnu privredu koja se takmiči na svetskim tržištima. Politika ruralnog razvoja Makedonije je jedna od glavnih finansijskih metoda privrednog i društvenog razvoja seoskih sredina, koja ublažava proces raseljavanja stanovništva i isticanje prirodnog i očuvanog nematerijalnog kulturnog nasleđa koje čini izuzetno bogato kulturno nasleđe Makedonije. Vino i turizam Makedonije su upotrebljeni za nacionalni i regionalni razvoj i strategije unapređenja predstave o zemlji, jer je turizam određen za jedan od najvećih izvora za otvaranje radnih mesta i smatra se za strateško nacionalno opredeljenje.
Postojeći planovi razvoja turizma Makedonije određuju oko 30 razvojnih zona seoskog turizma, preko 20 seoskih turističkih centara i više od 200 seoskih turističkih naselja u Makedoniji. Razvojni koraci podrazumevaju preduzimanje ozbiljnih mera i aktivnosti na regionalnom i lokalnom nivou, radi poboljšanja kvaliteta života pripadnika raznovrsnih kultura Makedonije, po kojima je poznat i čitav Balkan.
2008. godine je u Makedoniji bilo 34 gradova i 1767 naselja, od kojih je 10% napušteno i 50% sa manje od 150 stanovnika. Činjenica je da većina stanovništa Makedonije živi u seoskim područjima, od kojih su 17.6% potpuno seoske opštine, u kojima preovlađuju prilično mala poljoprivredna gazdinstva /veličine 1,5 ha/, i čiji osnovni prihod potiče od /uglavnom organske/ poljoprivredne proizvodnje i srodnih delatnosti. To poljoprivredu čini izuzetno značajnim sektorom privrede Makedonije, posebno povezanu sa turizmom i pripadajućim granama /zanati, mala privreda i preduzetništvo…/.
Pored drugih značajnih odlika i tradicionalnih autohtonih vrednosti, kao što su iskonska gostoljubivost i srdačnost stanovnika, Makedoniju krasi tipična hrana i tradicionalni proizvodi, poznati i izuzetno cenjeni u čitavom regionu : voće i povrće, kao što je pasulj, krompir, pirinač, luk, kao i vino, grožđe, med i alkoholna pića, mesni i mlečni proizvodi, posebno tradicionalni beli i žuti sir /kačkavalj/ iz Galičnika /koji je nekada sazrevao na suncu/ i ovčiji sir i jagnjetina sa planine Šare. Originalna i organski proizvedena hrana i vino postaju značajna odlika, ne samo u predstavljanju Makedonije, već i ključne znamenitosti i predmet interesovanja posetilaca. Branje i prerada šumskih divljih plodova – šumsko voće, pečurke i lekovito bilje se takođe uspešno razvija u seoskom područjima Makedonije.
Seoski turizam Makedonije omogućava bezbrižne doživljaje posetilaca i oživljavanje zapostavljenih i zaboravljenih tradicionalnih delatnosti, kao što su pletenje, tkanje, priprema tradicionalnih jela, tradicionalni poslovi, rukotvorine i umetnost, i obuhvata seoski turizam, eko turizam, gastro turizam, kampovanje, etno turizam, lov i ribolov, vinski turizam, sa brojnim aktivnostima koje očekuju posetioce – jahanje konja, vožnja bicikla, pešačenje, plivanje, lov, ribolov, posmatranje ptica, poseta lokalnih festivala i događaja …
Prvi i najimpresivniji utisak posetilaca je toplina i ljubaznost Makedonaca. Najbolji primeri seoskog turizma Makedonije su u selima Dihovo, Pelčevo, Berovo, Kolešino, Bansko, Mokrino, Smolare, Vevčani i Galičnik. Duhovnost i spokojan život se spajaju sa brzinom i avanturizmom oko ćoškova stogodišnjih kamenih kuća, stapaju sa belim zidovima, starim prozorima i verskim objektima Makedonije. Jednostavan sto je “okićen” najukusnijom makedonskom hranom, postavljen malim tanjirima i posudom sa vinom, za kojim se prijatelji na kraju dana okupljaju uz nežne razgovore ….
