Sarmizegetusa Regia Dačke tvrđave na planini Orašte
Dačke tvrđave Sarmizegetusa Regia sa glavnim gradom dačkog Kraljevstva potiču iz istorijskog perioda od 1. veka pre nove ere do 1. veka nove ere. Dačke utvrđenja i svetilište Sarmizegetuse Regije su raštrkane područjem od Planina Orašte-Orastie do skoro nepristupačnih vrhova Planine-Nacionalnog Parka Retezat, oko 60 km južno od grada Deve, i deo su UNESCO svetskog kulturnog nasleđa od 1999. godine. Dačke tvrđave nalazišta i svetilišta Sarmizegetuse predstavljaju apsolutno jedinstveno zadovoljstvo za arheologe, istraživače, ljubitelje i posetioce drevnog dačkog nasleđa. Mistično i pomalo skrajnuto arheološko nalazište Sarmizegetusa Regia (takođe poznata i kao Sarmisegetusa, Sarmisegethusa, Sarmisegethuza, Ζαρμιζεγεθο?σα (Zarmizegethousa), Ζερμιζεγεθο?ση (Zermizegethouse)) je bila glavni grad, moćno utvrđeno sedište dačkog kralja Decebela i najznačajniji vojni, verski i politički centar drevnih Dačana, sagrađen u cilju odbrane glavnog grada Dakije od najezde i osvajanja rimskih legija tokom vladavine cara Trajana i rimsko-dačkih ratova, 101-102 i 105-106. godine nove ere.
Sagrađeno na 1200 metara visokoj planini, utvrđenje sa svetilištem Sarmizegetusa Regia je bilo središte strateškog odbrambenog sistema u planinama Orašte, obuhvatajući šest tvrđava koje su odolevale čak i napadima iz udaljenih delova Dačke Kraljevine. Sarmizegetusa Regia je bila značajno dačko sedište kraljeva Burebiste /82-44. g. pre nove ere/ i Decebela, pre brutalnih i krvavih osvajačkih ratova Rimskog carstva. Izgrađene u svrhu odbrane glavnog grada Dačke kraljevine Sarmizegetusa, ove tvrđave obuhvataju ostatke šest utvrđenja i hramova u Baniti, Vapalni, Costesti – Blidaru, Costesti – Cetatuie, Luncani – Piatra Rosie, kao i predrimski glavni grad Dakije – Sarmisegetuzu Regiju koji su predstavljali jednostavno i sigurno branjeno središte moći. Dačka utvrđenja Sarmizegetusa Regia predstavljaju nesvakidašnji spoj tehnika vojne i religiozne arhitekture i ideja klasičnog sveta i poznog Gvozdenog doba Evrope. Najznačajniji ostatak niza svetilišta je Sarmizegetusa Regija što je gotovo okrugli astronomski hram sa velikim kozmičkim dačkim kalendarom – središnjim delom geto-dačkog centra astronomske observatorije. Svetilište obuhvata brojne pravougaone hramove, čije su osnove nosećih stubova i danas vidljive u nizu i svedoče o najslavnijim vremenima dačke istorije. Svetilište obuhvata ukupno 210 okruglih elemenata od komada andesita – spoljni okrugli niz ima 104 kamena elementa, dok unutrašnji čine 30 grupe od po 6 + 1 kamenih blokova, od kojih su 6 vertikalni obelisci, a sedmi blok je postavljen horizontalno.
“Da bismo razumeli složene radove i ostvarenja Geto-Dačana, moramo otkriti veo tajni koji nam objašnjava šta je prosvetlilo Kralja Burebistu. Da li su to područja koja je odabrao za mesto osnivanja svog kraljevstva? Šta je njegova organizacija naučila da bi ubrzao njen nastanak u području planina Orašte u okrugu Hunedoare? Da li je Kralj Burebista sagradio Sarmizegetusu Regiju, njenu mrežu hramova i utvrđenja na mestu drugih ranijih drevnih društava?
Nastanak arhitektonskih ostvarenja Sarmizegetuse Regije, njeni veličanstveni hramovi i okolne tvrđave nam pričaju priču o odnosu Geto-Dačana sa svojim znanjima o zemlji i verskim običajima i navikama. Nažalost, otkriven je samo mali deo nalazišta i svetilišta Sarmizegetuse Regije i njenih kraljevskih palata, riznica, radionica obrade metala. Takođe, njene tajne koje dopunjuju svetsku istoriju su skrivene duboko ispod zemlje i u šumama, a njenu slavu pokrivaju podzemne odaje i tuneli. Sarmizegetusa Regia se stalno razvijala – svaki kralj je dodao deo za koji je imao razlog da to uradi. Na primer, kralj Decebal nije stvorio Sarmizegetusu Regiju, jer su pre njega kraljevi Burebista i Decenije preduzeli veliki deo građevinskih radova. Po mom mišljenju, možemo posmatrati različite dinastije po kamenim hramovima, različitih u tri veličine prečnika i veštini obrade. Najstarija ostvarenja u Sarmizegetusi Regiji su manji stuboti hrama, najbliži dvoma kružnim spomenicima i mesečevom krugu od andezita, nastali tokom vlasti kraljeva Burebiste i Decenija. Slično tome, ovi hramovi Sarmizegetuse Regije su slični onima u geto-dačkom gradu Kosteštiju gde je živeo kralj Burebista sa svojim bližnjima. Dalje, istoričari i istraživači govore o numerologiji u hramovima kao organizovanom sistemu 12×4; međutim, teško je to pouzdano znati jer su stubovi promenili položaj i izgled. Mnogo više uglednih hramova je sagrađeno u Sarmizetegusi Regiji kralja Burebiste tokom vladavine dinastije Gota i Decebala. Ali, poput sve drevne istorije, većina se bazira na pretpostavkama i nikada ne možemo biti 100% sigurni, jer nemamo vremeplov.” Stephen Aube – Drevno Geto-Dačko kamenoklesarstvo
Najznačajniji ostatak svetilišta Sarmizegetuse je Sarmizegetusa Regia, veliki, skoro okrugli astronomski hram koji određuje dački glavni grad pre rimskih osvajanja ovog područja. U pitanju je jedno od najstarijih svetilišta i bogomolja nastalih tokom dužeg vremena na skrivenim geometrijskim šablonima podzemnih hramova i neolitskih građevina, starosti više od 10 i 11.000 godina. Nalazišta i svetilišta Sarmizegetuse su izuzetno zanimljiva posetiocima, budući da predstavljaju jedine ostatke nekadašnje veoma moćne kulture predrimske dačke države. Ptolomej navodi da se Dačko Kraljevstvo tokom vladavine kralja Decebela graničilo područjem na zapadu do reke Tise, na severu Karpatima i na istoku rekom Dnjestrom. Ovo ogromno područje, čiji su veći deo naseljavali Dačani, Sarmati i drugi narodi, kao i Kelti, osvajano je u žestokim borbama i odlučnim rimskim napadima, svakako ne bez krvoprolića. Šest odbrambenih tačaka koje su činile srce Dačke Kraljevine su početkom 2. veka osvojili Rimljani. Brojni i dobro očuvani ostaci utvrđenja i svetilišta se nalaze u veličanstvenoj prirodi, te uz pronađene prekrasno izrađene zlatne narukvice, pružaju uzbudljivu predstavu moćne i napredne civilizacije i svedoče o najboljim danima nasleđa i prošlosti Dačana.
Civilizacija Geta i Dačana se u tračkoj istoriji može odrediti mnogo ranije od prvog Herodotovog spisa koji je pominje u 7. veku pre n.e, kao “najhrabrije i najodvažnije od svih Tračana“. Dačani su bili jedini (i poslednji) protivnici Rima u Evropi, koji su mu zadavali muke i predstavljali kulturolosku, političku i vojnu pretnju. Geti su naselili ravnicu oko Dunava, a Dačani središnji i zapadni deo između Karpata i Dunava. To je bila autentična kultura gvozdene ere koja se bavila poljoprivredom, stočarstvom, ribolovom i metalurgijom, kao i trgovinom sa grčko-rimskim svetom. Kada su nastale grčke kolonije duž severnih obala Crnog mora, Geto-dačanski vladari su sa njima uspostavili bliske veze i proširili svoju odbranu. Geto-dačansko kraljevstvo je krajem 1. milenijuma pre n.e. je dostiglo izuzetno visok kulturni, privredni i društveni stepen razvoja, stvorivši jedinstven stil o kome svedoči grupacija utvrđenja koju čini spoj tehnika i spoljne i unutrašnje tradicije vojne arhitekture klasičnog sveta. Dački vladari su intenzivno bili uključeni u unutrašnju politiku Rimskog carstva i shodno tome znatno stradali u rimskim osvajačkim pohodima. Donja granica rimskog carstva na srednjem i donjem toku Dunava (limes) je stalno bila pod prekograničnom opsadom, što je 86. godine označilo početak perioda brojnih krvavih rimsko-dačkih ratova.
Dački glavni grad je dostigao vrhunac tokom vladavine Kralja Decebela, koji je u dva rata vojevao sa Rimskim carstvom protiv cara Trajana, 101-102. godine, kada je u prvom ratu uspešno odbio rimske osvajače, kao i u ratu 105-106. godine koji je završen krvavom Bitkom kod Sarmisegetuse i porazom Dačana. Na natpisu otkrivenom početkom 14. veka u selu Gradište, kod Sarmizegetuse piše : “Po naređenju cara Nerva Trajana Augusta, sina Nerve, Decimus Terentius Scaurianus, njen upravnik, naseli dačku koloniju“.
”Getko-dačka bronzana šestougaona matrica Sarmizegetuše Regije je otkrivena 2013. godine i obuhvata 3000 godina stari zodijak ili alatna presa – kalup za izradu nakita, ili je možda korišćena u obe svrhe. Rumunske zemlje su mnogo starije nego što mislimo jer je slojevita istorija skrivena pod zemljom sa nalazima iz neolitskog perioda i starijim nego što tvrdi zvanična istorija. Međutim, poput savremenih arheoloških otkrića, Geti su otkrili svoja ranije riznice i spomenike u staništima građenim oko i preko svojih predaka. Ključni motiv za razumevanje drevne prošlosti je određivanje civilizacije koju istražujemo na originalnom istorijskom mestu i u odnosu sličnosti sa drugima. Srećom, iskopavanje bronzanog šestougaonog matriksa doprinosi saznanju o mnogim delovima misteriozne prošlosti čovečanstva i Geto-Dačana. Zoomorfni obilici na šestougaonoj matrici su korišćeni za pritisak radi otiskivanja u dragocene metale tokom izrade nakita i označavaju jedinstven stil ili pravu priču o Geto-Dačanima i Sarmizegetuši. Na primer, matrica je mogući raspored ili nacrt geto-dačke astrologije. Dalje, životinje koje jedu jedna drugu su prikazane na matrici se nazivaju vrhovne ličnosti po kraju zodijačkog znaka. Takođe, sličan zodijak sa životinjskim hijeroglifima je pronađen u središnjem Egiptu u Denderi, na tavanici hrama egipatske boginje Hathor, posvećenom Ozirisu. Čak i danas neke religije u astrološke svrhe koriste zodijačke životinjske znake i šestouglove. Primer ove mape je mozaik Bir Chana u Tunisu koji su izradili ranohrišćani tokom rimske civilizacije, u 3. veku. Najzad, istraživanjem motiva matrice, nezavisno od ovih predstavljanja je moguće uočiti eleganciju umetnosti i mitologije Geto-Dačana izražavanu pre 3000 godina“. Izvor: Ancient România
Rimski car Trajan je u proleće 101. godine, obezbedivši granicu carstva na Rajni, preduzeo istrebljivacki pohod na Dakiju. Dački kralj Decebel je ujedinio dačke kraljevine i okupio svoju vojsku u planinama Orašte, gde se sukobio sa moćnim legijama cara Trajana. Težak ishod podele teritorije se dogodio 105. godine kada je Kralj Decebel zarobio rimskog zapovednika Longina, u nemogućnosti da izdrži snažne napade rimskih osvajača. Dački glavni grad i utvđenje su nadjačani, a Decebel je izvršio samoubistvo, kako bi izbegao ponižavajuće zarobljavanje. Ovaj rat je detaljno prikazan na reljefu Trajanovog stuba u Rimu. Padom Dačkog Kraljevstva – raspalo se i dačko društvo. Neki žitelji su izbegli, a preostali su odvedeni u ropstvo. Veliki broj stanovnika je ili iskorenjen ili proteran prema severu. Veoma uslojena najviša društvena klasa je desetkovana i uništena, a preostali su izgubili svoj status. Sveštene vlasti su takođe nestale sa Dačkim kraljevstvom, te nema očuvanih podataka o religiji Dačana tokom rimske vlasti. Dačani koji su ostali doživljavali su velike teškoće u društvenim spajanjima i stapanjima u rimsku provinciju. U drugim osvojenim područjima, Rimljani su sarađivali samo sa saučesnicima i aristokratijom koji su bili spremni da priznaju novu vlast, ali u Dakiji je aristokratija nestala, ostavljajući svoj narod bez predstavnika. U tom društvenom vakuumu, kao i zbog nestanka stanovništva, caru Trajanu i njegovim naslednicima je bilo moguće da ohrabre stanovništvo iz drugih delova Rimskog carstva da nasele osvojenu Dakiju.
Stephen Aube: ‘U davna vremena su Orašte planine i doline činile dački centar sa arhitektonskim delima koja se mogu porediti sa rimskim i grčkim, a pleme Geta je imalo uticaj na razvoj društava Rima i Grčke. Nije u pitanju brisanje istorije, već se određuju oni koji su uzdigli državu i njene zajednice. Blidaru je jedno od najznačajnijih superiornih inženjerskih geto-dačkih utvrđenja koje se prostire na površini preko 6000 m2. Ogromno kamenje tvrđave je stilski povezano do perfekcije, te se i danas mogu videti otisci pričvršćenih metalnih ornamenata koji su ukrašavali kamen. Zamislite, pre nekoliko hiljada godina svetlo kamenje i stubove hrama optočenih zlatom, srebrom i bronzom. Geto-Dačani su bili veoma razvijeni u arhitektonskom planiranju i metalurgiji, u naučnom i duhovnom smislu. Drugim rečima, sve što su stvorili je imalo cilj sklada sa prirodom, bogovima i boginjama. Kao rezultat su nastala utvrđenja koja su štitila život u hramu, jer bez jakog vojnog prisustva ne bi moglo biti primitivnih nauka – duhovnih običaja. Geto Dacian Video https://www.facebook.com/stephen.izreal/videos/3823114761241094?idorvanity=600451777838573
Colonia Ulpia Traiana Augusta Dacica Sarmizegetusa je bila najznačajniji vojni, religiozni i politički centar rimske Dakije, zauzet u rimskom osvajanju. Nekadašnje dačko utvrđenje sa šest delova, sagrađeno na planini visokoj 1200 metara je predstavljalo osnovu odbrambenog sistema u području planina Orašte. Odbrana koju su Dačani koristili radi očuvanja centra Sarmizegetusa regiona je obuhvatala 3 pojedinačna utvrđena elementa : najstariji deo sa utvrđenjima izrazitih fizičkih odlika koji se sastojao od utvrđenih strana i jarkova. Drugu grupu odbrane su činile tvrđave, dok je poslednja zona odbrane bila linijska odbrana koja je onemogućavala prilaz sa određenih strana, povezivanjem dva ili više utvrđenja. Glavni grad Dakije, Sarmizegetusa je obuhvatala tvrđavu, svetilište i građansko naselje. Na uzvišenju Gradište dominira tvrđava koja je bila centar državne i duhovne vlasti. Svetilište je bilo smešteno u istočnom delu. Prilazi mu se asfaltnim putem sa zapadne strane, ili velikim kamenim stepeništem sa istoka. Civili su živeli oko utvrđenja u podnožju planine, na izgrađenim terasastim proširenjima. Dačko plemstvo je imalo tekuću vodu koja je u njihove domove stizala keramičkim cevima. Arheološki nalazi potvrđuju da je dačko društo odlikovao visok kvalitet života.
Car Trajan je naselio Dakiju Rimljanima i priključio njenu teritoriju Rimskom carstvu. Trajanovim osvajanjem Dakije je Rimskoj imperiji omogućena eksploatacija izuzetno bogatih rudnika zlata. Rimljani su osvojili ogromno bogatstvo i odmah počeli iskorišćavanje bogatih dačkih rudnika zlata. Pobeda Rimljana je obeležena izgradnjom Trajanovog stuba u Rimu, na kome su u plitkom reljefu prikazani najznačajniji detalji dačkih ratova. Dakija je postala rimska carska provincija, a dačke tvrđave su opljačkane, dok su Rimljani osvajanjem ostvarili značajnu vojnu i materijalnu korist. Osnovana su nova rimska naselja i gradovi, ali ni jedno na mestima nekadašnjih dačkih naselja, sa izuzetkom Sarmizegetuse, koja je dobila zvučno rimsko ime Colonia Ulpia Traiana Augusta Dacica Sarmizegetusa.
Colonia Ulpia Traiana Augusta Dacica Sarmizegetusa je bila sedište i najveći grad rimske provincije Dakije, posle rimskog osvajanja naknadno preimenovan u Ulpia Traiana Sarmizegetusa, po imenu nekadašnjeg dačkog centra, udaljenog oko 40 km, visoko u planinama. Sagrađen na mestu vojnog logora 5. Makedonske legije, grad su naselili veterani dačkih ratova. Grad Ulpia Trajana je u 2. i 3. veku bio politički, administrativni i verski centar rimske Dakije, sa oko 20000 – 25000 stanovnika i jakim utvđenjima, na području od oko 30 hektara. Colonia Ulpia Traiana Augusta Dacica Sarmizegetusa – glavni grad Rimske Dakije je nastao u podnožju planine Retezat, u jugozapadnom delu regiona Hateg, kao prvi glavni rimski grad dačke provincije i prvi rimski grad severno od Dunava, u području jugozapadne Transilvanije. Tačno vreme osnivanja grada nije poznato. Neki kažu da prvo naselje potiče iz perioda između 106. i 107. godine, dok neki smatraju da je grad osnovan između 108. i 110. godine. Naselje je nalazilo na 8 km od prolaza između Banata i Transilvanije, čiji je drevni naziv bio Tapae – danas Gvozdena kapija Transilvanije. Graničeći se na jugu sa zlatonosnim planinama i izuzetno dobro očuvanim rimskim rudarskim gradom Alburnus Maior (Rosia Montana), značaj ovog područja je povećan blizinom najpovoljnijeg plovnog puta Transilvanije – reke Mures, kao i jednim od carskih puteva koji je povezivao Sarmizegetusu sa Apulumom (današnja Alba Iulia), glavnim gradom rimske pokrajine Dacia Apulensis. Istorijski spis Historia Augusta navodi da je kraj rimske Dakije nastupio posle upada Karpa i Gota na Ilirikum i Meziju, ali je po drugim izvorima razlog bio gubitak ove teritorije tokom vlasti Galenijusa, posle čega je, u vreme vladavine Aurelijana, ovo znamenitosti istorijsko mesto potpuno opustelo !
Dački glavni grad Sarmizegetusa je dostigao vrhunac tokom vladavine Kralja Decebela koji je u dva rata vojevao sa Rimskim carstvom, protiv cara Trajana, 101-102. godine, kada je u prvom ratu uspešno odbio rimske osvajače, i u ratu 105-106. godine koji je završen Bitkom kod Sarmisegetuse i krvavim porazom Dačana. Dakija je bila deo Rimskog carstva do 274. godine, kada je car Aurelijan napušta pred neodoljivim napadima i razaranjem Gota. Danas je Ulpia Trajana Sarmizegetusa u ruševinama, sa delimično konzerviranim forumom, amfiteatrom i ostacima nekoliko hramova. Na području utvrđenja i svetilišta Sarmisegetuze se i danas vide ostaci rimskog foruma i ovalnog amfiteatra od cigle i kamena u kome su održavane borbe gladijatora. Svetilište Sarmisegetusa je bilo izloženo neprekidnim plačkanjima profesionalnih lopova koji tragaju za legendarnim zlatom i blagom dačkih kraljeva. Muzej Nacionalne istorije Transilvanije će u okviru četvorogodišnjeg projekta istražiti i obnoviti dačke tvrđave i nesvakidašnje kulturno nasleđe na planini Orašte. Svakako da jedinstveno svetilište Sarmisegetusa Regia zaslužuje mnogo više pažnje i nadzora posetilaca, institucija i turističkih poslenika, radi sprečavanja razaranja, krađe ili oštećenja, kao i mnogo rada na razmevanju prirode rimskog osvajanja i načina po kome se može odrediti odnos između Dačana i Rimljana.
Akasha Grp Stephen Aube: Geto-Dačanska pećina starosti 2500 godina: Da li je getska proročica živela na vrhu tvrđave Banita? Tvrđavu je izgradio kralj Burebista radi odbrane područja Sarmizegetusa Regia, ali lokalne legende kažu da je imala mnogo veći značaj. Utvrđenje Banita se nalazi na maloj kračnjačkoj planini pod nazivom Dealul Cetatii ili Dealul Bolii, sa prekrasnim potokom koji teče okolo i pećinom. Zapravo, planine i pećine su bile povezane sa geto-dačanskim božanstvima Bendis i Kotys (Cotys). Boginje Kotys su slične, ako ne istovetne boginji Bendis koje su bila božanstva poznata kao planinske majke, a njihove pećine kao ‘grobovi materica’. Najpre sam bio razočaran što se zimi ne mogu popeti na planinu, jer je bila potrebna posebna oprema za vrlo strme i stenovite litice, uz koje se ne preporučuje uspon bez vodiča, čak i tokom leta. Vremenom su ostaci tvrđave rasklopljeni i upotrebljeni za izgradnju železničkog sistema, a kamenje iz utvrđenja je poslužilo za ojačanje mostova, te danas na vrhu tvrđave nema ništa od arhitekture da se se može videti. Uprkos tome, preduzeo sam poduhvat ulaska u pećinu, osetivši njene isceljujuće vibracije, oduševljen pronalaskom sakralne geto-dačanske pećine. Pre dolaska na Banitu sam posetio pećinu Cioclovinu u blizini područja Piatra Roșie. Osećaj na ovom lokalitetu je bio sličan, ali je pećina Boli bila pojačana energijom proročanstva i isceljenja. Svakako da ne želim da poredim ove pećine sa drugim pećinama, iako one omogućavaju jedinstveni doživljaj. Pećina Cioclovina poseduje lobanju iz kasnog Kamenog doba koju datiramo na 33000 godina. To je jedna od najstarijih pronađenih i donekle očuvanih lobanja iz najstarijeg ljudskog doba Evrope, pronađena 1941. godine.
Pećine moći su od antičkog vremena bile isceliteljska mesta mnogih društava, kao i skrovišta u kojima su ljudi tražili i pronalazili sebe. Često se hodočastilo u pećine radi dubokog duševnog promišljanja. Proročanstva su primenjivana u pećinama poznatim po isceliteljskim moćima. Osim toga, proricanje sa jedinstvenih kristala je pojačavalo isceljenja i stvaralo vatru kojom je paljeno lekovite bilje, a eliksiri za lečenje bolesti su pripremani sa osvećenom vodicom. Pećine su, pored toga, obično smatrane simbolima ulaska u zemljinu utrobu. Tokom vladavine kralja Burebiste, su Geto-Dačani učestvovali u kultovima obožavanja i bogosluženjima božanstavima, što mi danas nazivamo matrijarhatom. Ovo sam takođe otkrio proučavanjem arhitekture, spomenika i riznica i bio sam iznenađen obimnim opisanim ezoteričko-božanskim podacima o ovim nalazima. Naravno da su Geti imali proročanstva i vojne postave na vrhu brda ili planina radi prihvata hodočasnika i tragalaca za mudrošću i izlečenju neplodnosti, bolesti i nesreća. Konačno, proroci, sveštenici, sveštenice i proročice su radile za kralja i njegove savetnike, služeći hodočasnicima i tragačima za odgovorima na njihove brige. Akasha Grp Stephen Aube: traducere in romana https://male-frame.weebly.com/b259ni539a-traducere-in…
Zaljubljenici u pešačenje uživaju u obližnjem Nacionalnom Parku Retezat, osnovanom 1935. godine, koji je najstariji nacionalni park u Rumuniji i svakako jedno od najizolovanijih i najlepših područja divlje prirode Karpata. Nacionalni Park Retezat, koji obuvhata 95000 jutara iskonskih šuma, planinskih livada, planinskih vrhova i oko 80 ledničkih jezera, predstavlja Rezervat biosfere pod zaštitom UNESCO-a i omogućava nezaboravne pešačke doživljaje planinara, vrhovima, rekama i klisurama. Park Prirode Gradistea Muncelului Cioclovina obuhvata zaštićeno područje sa statusom parka prirode, osnovanog 1979. godine na obodu Nacionalnog Parka Retezat na površini od 100 km2, koji obuhvata masiv Sureanu Planina, sa Orašti planinama i Sebesul planinama, kao ograncima, kao i područje oko ostataka dačke i rimske Sarmisegetuse i ostalih dačkih svetilista na planinama Orašte i Gradište, istočno od Hatega. U obližnjem gradu Perosaniju je na raspolaganju udoban i lepo uređen smeštaj posetiocima koji žele da upoznaju prekrasno nalazište Sarmizegetusu.
The Dacians – People of Ancient Times
