Pogradec Albanija
Pogradec je prekrasno turističko mesto na albanskom delu obale Ohridskog jezera koje je podeljeno između Makedonije i Albanije. Pogradec se nalazi na nadmorskoj visini od 720 metara i okružen je planinama Kamja i Guri – Mokra planina i fantastičnom obalom Ohridskog jezera koje je najdublje tektonsko jezero na Balkanu. Pogradec je malo mesto i značajan turistički centar Albanije na obali Ohridskog jezera, nastao na mestu drevne istorije, o čemu svedoče brojni arheološki nalazi i ostaci utvrđenog naselja iz istorijskog perioda kasnog neolita /starosti 8000 godina, sada potopljeno/, kada je na severozapadnoj obali današnjeg Pogradeca nastalo malo naselje na poluostrvu koje se razvilo u 5. veku, tokom rimskog perioda uprave. Lin je malo poluostrvo na zapadnoj obali Ohridskog jezera, 20 km severno od Pogradeca, sa lepim selom istog imena i kamenim kućama, u senci grožđa.
Grad Pogradec se prostire duž obale Ohridskog jezera, čiji je centar udaljen od granice sa Makedonijom samo 5 km. Podgradec je saobraćajno raskršće na dodiru Mokre planine (1525 m) u Albaniji sa zapada i obale Ohridskog jezera, sa istoka (685 m). Tu se sastaju putevi iz tri pravca – glavni vodi kraj istočne obale jezera iz Ohrida, drugi kraj zapadne obale iz Struge i treći, sa juga, iz grada Korče u Albaniji. Od puta Podgradec – Struga jedan krak, u blizini planinskog prevoja Ćafa-san vodi za Elbasan u Albaniji. U zaleđu Podgradeca na zapadu se diže krševita Mokra planina, veoma pogodna za stočarstvo, dok pitome i rodne zemlje ima samo na jugoistoku varošice, u Podgradečkom polju. Jugoistočno od naselja Podgradec – Pogradec je i obala Ohridskog jezera, sa malim pristaništem. Na vrhu uzvišenja iznad Pogradeca stoji drevna ilirska tvrđava koja je bila poznata po imenu Encheleana. Ovo područje je bilo poznato pod rimskim imenom Lyhnidas /jezero svetlosti/. U srednjem veku je tvrđava obnovljena i dobila slovenski naziv, po srpskom i makedonskom stanovništvu jugoistočne Albanije toga doba /Pogradec, Pod Grad – mesto ispod tvrđave/. U bližoj okolini Podgradeca se nalaze mnoga sela, pretežno srednjovekovnih srpskih – slovenskih naziva: Blace, Bratomir, Velčane, Grabovica, Zagoričane, Zervaska, Leskovec, Mamulište, Piskupija, Piskupati, Starova, Tušemište, Cerova…
Tokom 18. veka je Pogradec još uvek bio pod turskom upravom i okupacijom, kada postaje administrativno središte. Podgradec je teško oštećen tokom Prvog Svetskog rata, kao i u vreme Italijansko-grčkog rata, 1940 – 1941. godine, ali i dva puta tokom Narodno-oslobodilačkog rata /1941 – 1944. godine/. Uprkos razaranju, u ovom gradiću je očuvan veliki broj autentičnih kuća koje su svojevrsni spomenici kulture. Pogradec ima oko 40000 stanovnika i danas predstavlja turistički centar i srediste prehrambene industrije Albanije, sa uspešnom proizvodnjom konzerviranog voća, povrća i mlečnih proizvoda. Ovde se nalaze i fabrike nameštaja, duvana i trikotaže. Pogradec ima izvanrednu plažu i odličnu budućnost kao centar turizma. Okolina Pogradeca nudi mnoštvo izuzetnih kulturno-istorijskih spomenika i planinske pejsaže retke lepote. Blagorodne planine Kamja i Guri i Topit dominiraju iznad Pogradeca, kao da ga krunišu. Pogradec je zanimljiv i okrepljujući ne samo tokom toplih leta, već i prijatno-hladnih zima i žutih boja opadanja lišća ili tokom proleća, perioda pogodnog za zaljubljivanje.
U region Pogradeca se stiže autoputem koji povezuje Makedoniju graničnim prelazom Maja e Qafthanës. Ovo područje omogućava prekrasne pejsaže Ohridskog i Prespanskog jezera i panoramu vrednu fotografisanja, jedinstveni prirodni biser ušuškan između Planine Mali i Thatë (“Suve planine”) na istoku i visoravni Mokra na zapadu. Nekoliko metara dalje, svakako treba zastati na poluostrvu Lin i istoimenom selu koje je od Pogradeca udaljeno oko 25 km. Poluostrvo Lin je jedino na albanskom delu obale Ohridskog jezera i bilo je naseljeno još od ranog neolita, o čemu svedoče nalazi iz prve polovine prvog milenijuma pre nove ere. Za ovo prekrasno mesto kažu da je bilo omiljeno letnje odredište roditeljima rimskog imperatora Justinijana. Osim veličanstvenog pogleda, ovde možete razgledati jedinstvene mozaike paleohrišćanske bazilike u Linu koji potiču iz 7. i 6. veka pre nove ere i predstavljaju jedinstvenu UNESCO znamenitost, sa izvanrednim zoomorfnim, biljnim i geometrijskim ukrasnim kompozicijama koji podsećaju na mozaike takođe drevnog Drača. Baziliku u Linu su 1967. godine otkrili stručnjaci Muzeja u Pogradecu. Bazilika u Linu obuhvata glavni brod, dve kapele sa apsidama, krstionicu, predvorje i kapelu sa četiri apside. Celinu paleohrišćanske bazilike u Linu odlikuju podovi sasvim prekriveni mozaicima koji predstavljaju geometrijske, cvetne i životinjske motive, na kojima preovladavaju religiozni detalji. Mozaici bazilike u Linu predstavljaju dragoceno kulturno nasleđe Albanije koje vrednuju među najjedinstvenijim mozaicima sa religioznim odlikama. U svim periodima godine će posetioci u Pogradecu uživati u svežem vazduhu, odličnoj hrani, vrhunskom gostoprimstvu lokalnog stanovništva i veličanstvenoj prirodi, tokom prijatnog boravka u udobnim hotelima i drugim vrstama smeštaja koji takođe omogućavaju i dobru zabavu.
