Pliska Bugarska
Pliska je naziv za prvi glavni grad Bugarske – Dunavske Bugarske, oko 29 km udaljen od Šumena i gradić, odnosno nekadašnje selo, nazvano po istorijskom mestu Pliski, u kome je osnovana bugarska država. Pliska je jedno od najzanimljivih nalazišta srednjovekovne Bugarske u kome su započeta sveobuhvatna arheološka istraživanja, i ima status nacionalnog arheolosko-istorijskog područja, pod zaštitom države od 1970. godine. Pliska, nekadašnjeg imena Pliskusa, je bila glavni grad Bugarske u periodu od 681. do 893. godine, koga je, po bugarskim letopisima, osnovao Kan Aspruh, kao politički, vojni, kulturni i privredni centar. Vizantijska vojska je zauzela grad 811. godine, ali ih je Kan Krum uskoro nadjačao tokom Bitke u Pliski, koja je oznacila jedan od najtezih vojnih poraza u istoriji Vizantije. Poraz Vizantije tokom Bitke u Pliski je zaplašio vizantijske vladare i prodor njihovih trupa tokom narednih 150 godina severno od planine Balkan, što je doprinelo značajnom uticaju i širenju Bugara prema zapadu i jugu Balkanskog poluostrva, te konačno dovelo do velikog teritorijalnog povećanja Prvog Bugarskog Carstva. Kralj Vladimir je bio vođa paganskog ustanka 892. godine, koga je Simeon, treći sin Kralja Borisa, zamenio na vlasti. Jedna od početnih odluka novog vladara je bilo premeštanje glavnog grada u utvrđeni Preslav, u blizini Pliske. U periodu od 969. do 972. godine su grad Plisku razorili Ukrajinci i Vizantinci, tako da nikada više nije obnovljen.
Istoričari smatraju da je Pliska izgrađena na ostacima drevnog Slovenskog naselja iz 7. veka, od drveta i kamena. Ostaci i ruševine grada Pliske, koje zauzimaju područje od 23 km2 leže 3 km severno od današnjeg sela Pliske. Na ovom mestu je danas Narodni arheološki rezervat, sa ostacima impozantnih ruševina Velike i Male Palate, jakih kamenih utvrđenja i Velike bazilike iz 875. godine, jedne od najvećih hrišćanskih svetilišta toga doba, koja je istovremeno služila kao kraljevska crkva i katedrala narodnog partijarha. Ostaci Velike palate drevne Pliske su odlično očuvani i predstavljaju najzanimljivi deo arheološke celine. Mesto na kome se nalazio presto je predstavljala zvanična građevina koju je koristilo veće kanova, kao i za prijem stranih predstavnika. Presto se nalazio na postolju veličine 52 m x 26,5 m, i sagradio ga je Kan Omurtag (814 – 831) koji je uspeo da razvoje grad Plisku u napredan i veliki srednjovekovni grad. Mala palata je bila rezidencija kana i njegove porodice. To je bila najlepša i potpuno jedinstvena građevina u Pliski, veličine 568 m2. Ova citadela je takođe obuhvatala hramove, topla kupatila, podno grejanje, kanalizaciju i cisternu sa vodom. Velika Bazilika u Pliski, smeštena izvan odbrambenih zidina je bila najveća na Balkanu. Sagradio ju je Kralj Boris I. Dimenzije Velike Bazilike u Pliski, 30 x 100 m je čine jednom od najvećih i najvelelepnijih spomenika srednjovekovne arhitekture Bugarske.
Tokom istraživanja prvog bugarskog glavnog grada Pliske, arheolozi su pronašli jedinstveni predmet od bronze, u obliku rozete, sa sedam krakova. Ovaj predmet je izuzetan po svom obliku i izgledu, kao i drevnim proto-bugarskim znakovima uklesanim na njegovoj prednjoj strani, takozvanim runama. Naučnici smatraju da ova rozeta predstavlja drevni bugarski ciklični kalendar, koji je UNESCO proglasio jednim od najpreciznijih kalendara u istoriji čovečanstva. Istraživanja starih bugarskih gradova Pliske i Preslava omogućava jasne potvrde o manastirskim celinama u kojima je stvorena nova hrišćanska kultura Bugarske. Od svog nastanka, monaška zajednica je stremila stvaranju jedinstvene ethničke strukture, sjedinjavanjem opštih običaja i verskih tradicija Proto-Bugara i Slovena, iz čega je nastala i kasnije se razvijala čitava kultura Bugarske.
