Planine Fagaraš
Južni Karpati predstavljaju najlepši deo Karpata. Južne Karpate takođe zovu Rumunskim Alpima, jer dostižu visine planina Fagaraš, čiji je najviši vrh Moldoveanu, visok 2544 metara, sa koga se pruža veličanstven pogled u kome uživaju brojni planinari koji pešače prekrasnim prirodnim predelima koje je formirao lednik, spojenim sa beskrajnim borovim šumama. Planine Fagaraš predstavljaju najviši deo Transilvanijskih Alpa – južnih Karpata u južno-centralnom delu Rumunije, čija se strma severna padina uzdiže do visine od 2,450 metara i pruža prekrasnu panoramu Fagaraš doline kroz koju protiče reka Olt, preko nežnih nagiba prema podnožju Karpata. Planinski masiv Fagaraša dužine 48 km je relativno izolovan i nepristupačan, u odnosu na ostala područja Transilvanijskih Alpa.
U podnožju vrha Moldoveanu, najviše planine Rumunije, nalazila se rimska tvrđava Jidava, koja je verovatno sagrađena početkom 3. veka, tokom vladavine cara Septimija Severa. Tvrđava Jidava je izgrađena u cilju zaštite prilaza prevoju Cumidava. Sagrađena je tipično rimskom preciznošću, zidova dužine 100 x 132 metara, koji su bili debljine skoro 2 metra. Praetorium je obuhvatao središte utvrđenog kompleksa. Horreum i thermae su takođe pronađene. Ostaci ovog utvrđenja su pronađeni 1876. godine, a iskopavanja su započela 1862. godine. Izvor www.chi-rhogroup.com
Put kroz Fagaras planine – Transfagarasan, koji povezuje Transilvaniju i Munteniju sa dve auto trake, ukupne dužine 92 km i bezbroj izuzetno oštrih krivina, je najlepši u Rumuniji. Trans Fagaras put povezuje istorijske regiona Vlaške i Transilvaije, gradove Sibinj i Pitesti i dva najviša vrha juznih Karpata – najviši vrh Ruminije Moldoveanu i drugi po visini vrh Negoiu. Transfagaraš put odlikuju različite nadmorske visine i brojne krivine kojima se dostiže visina od 2042 metara, što je najviša naseljena tačka u Rumuniji. Transfagaraš put ima 27 vijadukta i mostova, kao i najduži tunel u Rumuniji, dužine 887 metara, koji vodi kroz planine Paltin, od jezera Capra do jezera Balea. Transfagarasan put kroz veličanstveno lep masiv planine Fagaraš je galerija na otvorenom, dostupna posetiocima tokom leta, u periodu od jula do septembra, jer ovaj put zavisi od vremenskih uslova i zatvoren je tokom zime, zbog visokog snežnog pokrivača, ali omogućava veličanstvene panorame od kojih zastaje dah. Prekrasno Balea jezero se nalazi u blizini izuzetno značajnih turističkih centara Rumunije – Sibinja /65 km/ i Curtea de Argesa. Ukoliko ste na odmoru u Ruminiji tokom leta – izmedu juna i septembra, Transfagaran put je izvanredna i nezaboravna prilika za vožnju – automobila ili bicikla.
Najznačajnije turističke znamenitosti planina Fagaraš su Jezero i brana Vidraru, jedna od najvećih u Evropi, te tvrđava-dvorac Poienari, iz vremena vladavine Vlada Tepeša, prekrasna lednička jezera i vodopad Balea. Planine Făgăraş pripadaju južnim Karpatima i čine jedan od najveličanstvenijih planinskih venaca Rumunije. Planine Fagaraš su najviše i najveće planine Rumunije i zauzimaju područje od oko 3000 km2. Glavni greben planina Făgăraş, dug više od 70 km i širok 40 km, se proteže od zapada prema istoku u potpuno ravnoj liniji od 70 km, od doline reke Olt do planina Piatra Craiului i planina Iezer. Od ukupno četrnaest planinskih vrhova Rumunije iznad 2500 metara, na planinama Fagaraš se nalaze Moldoveanu (2544m), Negoiu (2535m), Viştea Mare (2527m), Lespezi (2522m), Cornu Călţunului (2510m), Vânătoarea lui Buteanu (2507m), Hârtopu (2506m) i Dara (2500m.) Na planinama Fagaraš postoji još 42 planinska vrha visine između 2400 i 2500 metara. “Država Fagaraš”, kako je naziva lokalno stanovništvo se nalazi u središnjoj Rumuniji, graničeći se na severu sa visoravni Tarnave /Trnava/, dok se na jugu graniči sa najvišim planinama Rumunije – planinskim vencima Fagaraša. Okrug Fagaraša predstavlja zanimljiv spoj između istorijskih kneževina Vlaške i Transilvanije. Ponekad poznat i kao okrug Oltenia, zahvaljujući činjenici da je svojim tokom preseca reka Olt, područje Fagaraša je čuveno po veličanstveno lepim prirodnim pejsažima, ali i brojnim istorijskim spomenicima, poput Gornjeg Manastira Subota u planinskom podnožju ili tvrđave Fagaraš koja, okružena odbrambenim rovom, leži u centru modernog grada Fagaraša. Sagrađena 1310. godine na mestu nekadašnjeg drvenog utvrđenja iz 12. veka, koju su zapalili Tartari 1241. godine, tvrđava Fagaraš je proširena između 13. i 15. veka i bila je jedna od najjačih tvrđava Transilvanije. Tvrđava Fagaraš je bila okružena dubokim šancem koji se tokom ratova ili nemira mogao jednostavno napuniti vodom sa obližnjeg potoka. Pokretni most preko šanca je omogućavao jedini pristup tvrđavi. Tvrđava Fagaraš ima tri nivoa i pet kula. izvor Visit Romania
Planine Fagaraš odlikuje najgušća vodena mreža u Rumuniji. Najpoznatiji vodopad je Cascada Bâlea. Planinska ili gorska jezera su pravi prirodni dragulji Fagaraša, koje nazivaju planinski biseri. Neke posetioce jezera Fagaraš podsećaju na velika ili mala ogledala raštrkana po planinskim dolinama – smaragdno zelene, tamno plane ili modre boje, koja izuzetno krase planinske predele. Planinska jezera Fagaraša su dragoceni tragovi prošlosti, kada su doline popunjavali lednici, koji su svojom ledenom strukturom izdubili stene. Gorska Făgăraş jezera nisu samo jedinstvene lepote, već predstavljaju izvor kristalno čiste vode, vrednosti preko 0,8 km po kvadratnom metru, koja se svakako mora prokuvati pre upotrebe. Najviše jezero u masivu Fagarasa se nalazi u ledničkoj dolini Hărtopul Leaotei, na nadmorskoj visini od 2282 metara. Najveće jezero je Bâlea, koje zauzima 4,65 hektara. Podragu, najdublje ledničko jezero masiva Fagaraša je duboko 15,50 metara.
Klima planina Fagaraš je izuzetno oštra, subpolarnih obeležja, čime se razlkuje od većine planinskih venaca Karpata. Prosečna godišnja temperatura vazduha u planinskim područjima Fagaraša, iznad 2000 metara nadmorske visine, iznosi -2°C i dostiže vrednosti između +20 i -38 °C. Vedro plavo nebo je ovde retka pojava. Prosečna temperatura, jačina vetrova i količina padavina zavise od nadmorske visine i smera pružanja planina. Planine Făgăraş odlikuje najveća količina padavina u Rumuniji, koja prosečno dostiže 1400 mm godišnje. Sredinom juna je često moguće videti ostatke snega na planinama Fagaraš. Lavine na planinama Fagaras su najčešće na čitavom području Karpata. Takođe je ovde registrovan najveći broj nesreća, nažalost često sa smrtnim posledicama. Posebnu klimu planina Făgăraş određuje veličina masiva i pravac pružanja planinskog venca Fagaraš u smeru zapad – istok. Severna padina venca Fagaraš zaustavlja hladan i vlažan vazduh koji stiže sa Atlantika i severa Evrope, dok južna padina zadržava mediteranski i tropski vazduh, što utiče na prirodni nivo rasta drveća. Svakako treba imati na umu da je viševekovna ispaša značajno smanjila pošumljenost, ali je južna padina planina Fagaraš prekrivena šumom. Samo ovde, na planina Fagaraš možete posmatrati veličanstvene slapove magle, koji utiču da visine izgledaju beskrajne, okružene stenama misterioznog oblika, dok se iznenada otvara svet ispod, zelenih livada okupanih suncem. Za razliku od stenovitih dolina na severnoj padini planina Fagaraš, južne padine su prekrivene travom i nežno se spuštaju, omogućavajući razvijeno stočarstvo.
