Planina Maljen – Divčibare
Planina Maljen se nalazi u okolini Valjeva /37 km/. Maljen i njegov najpoznatiji deo, turistički centar Divčibare su okruženi valjevskim planinama Povlen i Suvobor, prekriveni beskrajnim mirisnim livadama i šumama, ispresecani rekama, potocima i kanjonima strmih litica. Poseban deo Maljena predstavlja prelepa visoravan Divčibare, koja je jedan od najpoznatijih turističkih, planinskih i ski centara Srbije. Divčibare obuhvataju četiri rezervata prirode : Crna reka, Čalački potok, Zabalac i Vražji vir.
Venac koji čine planine Povlen, Maljen (gde se nalazi i turisticki centar Divčibare) i Suvobor u 17. veku imao je zajedničko ime Karadag, što u prevodu sa turskog jezika znači Crna Gora. U vreme austrijske vladavine u ovom delu Srbije, od 1718. do 1739. godine je preko Maljena išla granica između Austrije i Turske. Sve do kraja 18. veka i naše stanovnistvo je Povlen, Maljen i Suvobor nazivao zajedničkim imenom: Crna Gora. To se najbolje vidi iz starih srpskih zapisa. Krajem 18. veka planine Povlen, Maljen i Suvobor gube svoje zajedničko ime Karadag, odnosno Crna Gora. Ime Maljen se prvi put pominje 1725. i 1728, u doba austrijske okupacije Srbije, kao „jedan od najviših crnogorskih vrhova i planina“. Imena dveju susednih planina su ustvari drevni slovenski nazivi sa značenjem „vis koji se uzdiže, koji štrči“, u vezi sa glagolom pomaljati se.
Valjevske planine Maljen, Medvednik, Jablanik i Povlen pripadaju planinama bogatim rudama i čine dinarski planinski sistem severozapadnih planinskih venaca Srbije. Divčibare svojim geografskim položajem, prirodnim karakteristikama i blagotvornošću jedinstveno pogodnog ambijenta za lečenje oboljenja disajnih organa i visokog krvnog pritiska, spojem morske, karpatske i panonske klime, prosečnom nadmorskom visinom od 1000 metara, predstavljaju odlično odredište za uživanje tokom čitave godine, okrepljujući odmor ili uspešan poslovni skup.
Na prostoru turističke regije Zapadna Srbija obeleženo je 15 biciklističkih ruta, ukupne dužine oko 400km za ljubitelje prirode i aktivnog odmora. Na ovaj način, markiranim stazama spojene su turističke destinacije, a turistima i lokalnom stanovništvu omogućeno je da izaberu stazu prema svojim fizičkim mogućnostima i atrakcijama koje nameravaju da posete. Zlatibor je spojen sa Tarom preko Mokre gore, Divčibare sa prostorom Užica, Kosjerića i Požege. Arilje i Ivanjica spojeni su sa Golijom, Uvcom, Pešterom, Zlatarom i Prijepoljem. Biciklističke rute obeležene su turističkom signalizacijom, na rutama su postavljene drvene nadstrešnice i klupe za odmor biciklista, pešaka i planinara. Za potrebe aktivnog odmora u Srbiji obezbeđen je i određen broj bicikala, koje se mogu iznajmiti.
Divčibare su izuzetno bogate izvorima, potocima i rekama, među kojima su : Bukovska, Crna, Kozlica, Krcmarska, Manastirica, Paklenica, Bela i Crna Kamenica. Reka Manastirica, čiji je izvor ispod vrha Kraljev sto /1103 metara/, je veoma zanimljiva zbog prekrasnog vodopada Skakalo, na gornjem toku. Okolina ovog veličanstvenog vodopada visine 20 metara je teško pristupačna i stoga predstavlja pravi izazov za istrazivače prirode i avanturiste. Crna Reka teče preko crnih stena kroz tamnu šumu, po kojima je dobila ime. Posebna zanimljivost Crne reke je vodopad visine 5-10 metara. Osim reka i potoka, područje Divčibara je bogato brojnim izvorima. Izvor Žujan je jedinstven, jer ne teče kroz dolinu ili preko stena kao drugi izvori, već preko prostrane livade. Pored ovog potoka su Hajdučka česma i izvor Studenac na vrhu Cubrica. Voda sa izvora Studenac je ledeno hladna, po čemu je i dobio ime. Ovde postoji strujanje hladnog vazduha koji svedoči o verovatnom pećinskom otvoru, koji tek treba istražiti….
Divčibare, zahvaljujući svojim prirodnim karakteristikama, blagotvornosti okruženja, pogodnim za disajne organe, spoju morske, karpatske i panonske klime, na prosečnoj nadmorskoj visini od 1000 metara, predstavljaju vazdušnu banju i riznicu dobrog zdravlja. Divčibare se nalaze 38 km južno od Valjeva, 110 kilometara od Beograda i oko 180 km južno od Novog Sada.
