Seoski turizam Pirot
Izduženi lanac Stare Planine, dužine oko 150 km, čini prirodnu granicu između Srbije i Bugarske, zahvatajući u Srbiji teritorije opština Knjaževac, Zaječar, Dimitrovgrad i Pirot, na ukupnoj površini od 1500 km2. Ovde se nalaze spektakularni planinski vrhovi i jezera, šumovite doline ispresecane potocima, čudesne klisure, kanjoni, vodopadi i pećine. Prilika za planinarenje i treking na Staroj Planini ima dosta, na brojnim stazama i putevima različitog stepena težine koje su sastavni deo Evropskog pešačkog koridora E4. Posebno je zanimljivo osvajanje najvišeg vrha u centralnoj Srbiji – Midžora /2.169 metara/, a počinje od Planinarskog doma i hotela Babin zub na Staroj planini. Velika planinska prostranstva Stare Planine pokrivena su beskrajnim pašnjacima i gustim bukovim šumama, koje rastu i na 1700 metara visokom vrhu Babinom Zubu. Prostor pogranične regije Šopluka prema Bugarskoj je predeo neverovatne lepote, tradicionalnog pečalbarstva i jedinstvenih i dobro očuvanih običaja !
Šopluk je prevashodno planinsko područje centralnog dela Balkana, koji se proteže kroz Srbiju, Bugarsku i Makedoniju područjem preko 12.000 km2 i obuhvata sledeće delove koji se izdvajaju: Krajište /oko gradova Ćustendila, Bosilegrada i Radomira/, Maleševo /jugoistočno od grada Osogova/, Slavište i Pijanac /u blizini reke Pčinje/, Vlasina /oko Vlasinskog jezera i grada Crne Trave/, Grahovo /oko gradova Breznika i Pernika/, Bure /zapadno od grada Trna/, Znepolje /južno i istočno od grada Trna/, Lužnica /oko gradova Babušnice i Ljuborađe/, Torlak /okolina gradova Pirota i Dimitrovgrada/, Zagorje /istočna strada Stare Planine/, Zaglavak /jugoistočno od grada Knjaževca/, Zaplanje /okolina grada Gadžin Hana/, Budžak /okolina grada Kalne/, Sofijsko polje i Sofijska dolina…. U srpskom Šopluku, kao i u delu bugarskog i makedonskog Šopluka, stanovništvo govori Prizrensko-timočkim ili Torlačkim dijalektom srpskog jezika.
Pirotski kačkavalj, sir izuzetnog kvaliteta, boje, tvrdoće i ukusa, koji je u prošlosti stizao i do sultanove trpeze, uglavnom potiče od mleka dve domaće rase ovaca sa Stare Planine – pirotska pramenka i pirotska pramenka oplemenena, koju vekovima gaje lokalni stočari Stare Planine. Mesni i mlečni proizvodi domaćih rasa Stare Planine su deo očuvane tradicije i imaju veoma visoku vrednost, zahvaljujući svom izvanrednom hranljivom kvalitetu.
Dragoceni pirotski ćilimi – vuneni ručno-tkani proizvodi brižljivo čuvaju viševekovnu tradiciju Stare Planine. Pirotski ćilimi su poznati su po izvanrednom kvalitetu, maštovitom dizajnu i jedinstvenim šarama, posebne lepote, značenja i kombinacije boja. Posetiocima se toplo preporučuje upoznavanje bogator nasleđa Pirota i okoline – Muzej Ponišavlja, Crkva u Tijabari, radionica tkanja ćilima Damsko srce koju vodi naša ugledna majstorica Slavica Ćirić, radionice čuvene peglane kobasice, radionica proizvodnje čuvenog staroplaninskog kačkavalja, radionica izrade pirotske grnčarije, dobro očuvano kameno selo Gostuša, čarobni staroplaninski vodopadi, klisure i kanjoni – Činguljski skok na Toplodolskoj reci, Piljski vodopad, vodopad Tupavica u selu Dojkinci, kanjon reke Visočice, klisura reke Temštice, klisura Rosomačke reke, klisura Vladikine ploče, klisura reke Jerme, klisura Gradašničke reke…
Naša cenjena partnerka Slavica – predsednica Udruženja Damsko srce Pirot posetiocima uvek priredi jedinstvene doživljaje upoznavanja drevne veštine, istraživanja i primene umetnosti ručne izrade ćilima kojom se decenijama uspešno bavi. Tokom posete Udruženja Damsko srce u Pirotu, Slavica Ćirić posetiocima govori o značenju i energiji šara na ćilimima : “Šara Sovra je drevni simbol, drevnih civilizacija, među kojima su i Srbi, koju mi ovde negujemo i čuvamo. Ovaj primerak sam ja dizajnirala i kreirala i šara, ovakva kakva jeste – nikad viđena nije. Crvena boja nije obična, već boja kakva je na šapkama Vojske Garde Republike Srbije, to je Božanska boja. Unutra ta crna boja nije farbana crna boja, već je prirodna boja crnih ovaca koja se zove „sura“ boja, koja u sebi ima primese belih vlakana, a tek u centralnom delu je prava crvena boja. Ova šara se postavlja horizontalno, na zidu ispod plafona ili gde želiš, samo da horizontalno stoji u odnosu na pod.”…..