Nacionalni Park Kopaonik

Kopaonik (poznat u rimskim, mletačkim i turskim izvorima i kao Srebrna planina) je najveći planinski masiv u Srbiji, koji se pruža središnjim delom zemlje od severozapada ka jugoistoku u dužinu oko 80 km, dosežući u srednjem delu širinu 40 km. Jedan deo Kopaonika je zaštićena zona pod imenom Nacionalni Park Kopaonik, u okviru koje postoji veći broj zaštićenih prirodnih područja i celina, a na vrhu Kopaonika je i najveći i najpoznatiji skijaški centar Srbije. Prirodna prednost Kopaonika je 160 dana pod snežnim pokrivačem, što, uz preko 50 km skijaskih staza, omogućava izvanredne uslove za zimske sportove i čini Kopaonik jednim od najzanimljivijih zimskih turističkih centara Balkana. Na prostoru Ravnog Kopaonika na nadmorskoj visini od 1780 metara se nalazi središte turističkog centra Kopaonik, sa preko 55 km alpskih staza i 18 nordijskih staza. Kopaonik ima skijaške staze pogodne i za početnike i za iskusne skijaše. Kopaonik ima 24 ski-lifta i gondola, sa brojnim ski stazama, pogodnim za sve kategorije skijaša, omogućavajući kvalitetan odmor, uživanje u suncu, adrenalinu i aktivnosti u očuvanoj prirodi !

Najviši vrh Kopanika je Pančićev vrh, takode poznat i kao Suvo Rudiste, sa 2017 metara nadmorske visine, na kome se nalazi Mauzolej čuvenog srpskog prirodnjaka Josifa Pančića, po kome je dobio ime. Bogatstvo i raznovrsnot prirode i lepota Kopaonika su dugo oduševljali čuvenog botaničara. Želja naučnika Josifa Pančića da bude sahranjen na ovoj planini je ispunjena 1951. godine, kada su njegovi ostaci u kovčegu od omorike preneti na vrh planine, koji se od tada naziva Pančićevim vrhom.

Ceo masiv Kopaonika je dobio naziv po velikom rudnom bogatstvu koje je odavde eksploatisano još od srednjeg veka, a na njegovom širem prostoru je smešten čitav niz kulturno-istorijskih spomenika iz perioda od antike do 12. i 15. veka. Kopaonik je u srednjem veku bio izuzetno razvijena rudarska oblast, pa su iz tog perioda ostali mnogi potkopi, nazivi i rudarski alati. Rudarenje tj rudarstvo Kopaonika je obnovljeno u novije vreme, naročito u Trepči, koja na južnim obroncima koristi velika nalazišta olovno-cinkane rude. U samom podnožju Pančićevog vrha se nalazi rudnik Belo Brdo.

Na Kopaoniku se organizuju različite pešačke ture u pratnji stručnih vodiča. Staze Kopaonika su pogodne za hodanje, a njihovu težinu određuje dužina i visinska razlika, koja je velika u odlascima na Semeteško jezero i vodopad Jelovarnik. Za duže staze od 10 do 24 km preporučujemo lake planinarske cipele, za ostale staze patike, najbolje duboke. Zahvaljujući razvijenom turističkom ski centru sa savremenim hotelskim kapaciteta i pratećim objektima i infrastrukturom, Kopaonik predstavlja jednu od najpopularnijih turističkih destinacija u Srbiji i jugoistočnoj Evropi..

Najviši deo Kopaonika je prostrana površ Ravni Kopaonik, oko koje se dižu Suvo Rudište sa Pančićevim (Milanovim) vrhom (2017 m), na kome je Pančićev Mauzolej, Karaman (1934 m), Gobelja (1834m) i dr. Jugoistočno od Suvog Rudišta, greben Kopaonika je sužen i raščlanjen u niz plastastih uzvišenja: Čardak (1590 m), Šatorica (1750 m) i Oštro koplje (1789 m), između kojih su široke presedline. Na Kopaoniku je najrasprostranjenija raskomadana šumsko-pašnjačka zona središnje Srbije. Na višim delovima Kopaonika je četinarska suma smreke i jele, a po planinskim stranama sume bukve i hrasta. Kopaonik je mesto na kome se mogu naći primerci endemske flore, kao što su Pančićeva omorika (Sempervirum Kopaonicense Pancic), Panciceva potocarka (Cardamine Pancicii) i kopaonička ljubičica (Viola Copanicensis). Od mnogobrojnih životinjskih vrsta najznačajniji su sivi soko (Falco Peregrinus), suri orao (Aquila chrysaetos), buljina (Bubo Bubo), divlja mačka (Felix Silvestris) i srna (Capreolus Capreolus).
Stočarstvo je glavno zanimanje stanovništva Kopaonika, a u novije vreme turizam. Na Ravnom Kopaoniku je veliki turistički planinski ski centar, sa brojnim smeštajnim kapacitetima, sistemom smučarskih staza i žičara i drugom infrastrukturom. Drugi takav kompleks se razvija kod sela Brzeća na istočnoj padini, gde u hotelima, apartmanima i kućama ima oko 1000 ležaja. Do Kopaonika se stize preko Jošaničke banje, Brzeća i Rudnice. Sa zapadne strane Kopaonika, od Ibarske magistrale, vode dva puta za Ravni Kopaonik, jedan od Biljanovca uz Jošaničku reku, a drugi od Rudnice; i sa istočne strane od Krusevca i Toplice, preko Brzeća, spuštajući se strmo u Jankovu klisuru, koja ga odvaja od planine Jastrebac. Putni pravci do Kopaonika: Raška-Biljanovac-Jošanicka Banja-Kopaonik (37km) i Raška-Rudnica-Kopaonik, (19km) sa Ibarske mageistrale, Brus-Brzece-Jaram-Kopaonik, (30km), Kuršumlija-Mercez-Blaževo-Brzece-Kopaonik (64km), Gracak-Jošanicka Banja (27km) i Mercez-Lukovska Banja-Jelak-Leposavic (41km) iz dolina Toplice i Rasine.

Privlačnost Kopaonika leži u izuzetnoj dinamici njegovog reljefa. Prostrani planinski pašnjaci, guste zimzelene i mešovite šume, kao i planinski vrhovi sa kojih se vide Šar Planina i Stara Planina, te ostale okolne planine, ostaju u neizbrisivom sećanju svih koji su posetili ovu planinsku lepoticu.

Pešačka tura Zapadna Srbija 2