Manastir Tronoša

Tronoša je, po predanju, dobila ime po obližnje tri rečice koje se kod manastira sastaju u jednu reku. Veruje se da je manastir Tronoša zadužbina žene srpskog Kralja Dragutina, Kraljice Katarine /Kataline/, izgrađen odmah posle smrti kralja Dragutina /1317. godine/. Time je manastir Tronoša jedna od najstarijih zadužbina dinastije Nemanjić. Manastir Tronoša je posvećen Vavedenju Presvete Bogorodice.

Po Tronoškom letopisu, manastir Tronošu je sagradila kraljica Katarina (negde između 1276. do 1382. godine), žena kralja Dragutina. Manastirska crkva u Tronoši je podignuta kao jednobrodna građevina raškog graditeljskog stila, sa kupolom iznad centralnog dela. Manastir Tronošu su Turci mnogo puta napadali, a porušili su ga do temelja krajem 15. veka. Barokni zvonik Tronoše je kasnije dograđen, prilikom rekonstrukcija. Poslednji put je Manastir Tronoša oštećen tokom Drugog svetskog rata, kada su Nemci opljačkali manastirske vrednosti i sve što je vredelo. Vuk Stefanović Karadžić došao je u manastir Tronošu da uči školu 1797. godine, pa danas u manastiru postoji memorijalni muzej ovog reformatora srpske azbuke. Zahvaljujući predanom radu monaha – prepisivača, manastir Tronoša je imao značajnu ulogu u očuvanju vrednih dokumenata, koji su riznica srpske kulture i tradicije. Manastir Tronoša se nalazi na 17 km od Loznice, na putu za Krupanj. Ispred manastira Tronoše se nalazi živopisna česma Jug Bogdana i devet Jugovića. Česmu su prema legendi izgradili Jug Bogdan i njegovih devet sinova, Vojin, Miljko, Marko, Ljubodrag, Radmilo, Boško, Stojan, Veselin i Damjan, pre odlaska u Kosovski boj, 1388. godine.