Manastir Šišatovac

Manastir Šišatovac

Iguman manastira Ziče Teofilo i monasi Ilarion i Visarion su 1520. godine, nakon turskog progona, na temeljima Crkve Svetog Nikole u zapadnom delu Fruške Gore, podigli novi hram, posvećen Rođenju Presvete Bogorodice. Stefan Štiljanović /1460 – 1543/ je bio poslednji paštrovski knez, osnivač manastira Praskvice i zadužbinar brojnih pravoslavnih svetinja, a svetitelj od 1543. godine, koji se pred Mlečanima sklanja u Srem, kod despota Jovana Brankovića. U Sremu je Stefan Štijanović stolovao u Moroviću, a narodna tradicija ga prikazuje kao najuzornijeg hrišćanskog vladara, za koga vezuje mnoga plemenita dela i junačku borbu protiv Turaka. Vlastelinska porodica Štiljanović je bila nastanjena u Crmnici još u vreme vladavine Nemanjića, a posle odlaska Stefana Štiljanovića u Srem Paštrovići više nisu birali kneza, čuvajući uspomenu na njega. Sredinom 16. veka su monasi preneli mošti svetog Stefana Štiljanovića u manastir Šišatovac. U doba turske vladavine Sremom mošti Stefana Štiljanovića su imale nesumljivo veliki značaj i verovalo se da imaju posebnu isceliteljsku moć….

Turskim fermanom iz 1540. godine je dozvoljana obnova dotrajale manastirske celine u Šišatovcu, a od 1560. godine ovaj manastir nosi ime manastir Svetog Stefana Štiljanovića. Ubrzo je manastir Šišatovac teško stradao, kada je crkva potpuno porušena, da bi je monasi obnovili 1634. godine, po dopuštenju turskih vlasti. Najveći duhovni i kulturni uspon manastir Šišatovac doživeo je u drugom polovini 18. veka, kada su ga posećivali brojni srpski mitropoliti, arhiepiskopi i patrijarsi. Današnja crvka manastira Šišatovac je zadužbina Vićentija Popovića, Jovana i Josifa Monasterlije, čiji su grobovi sačuvani u crkvi. Manastir Šišatovac je teško stradao u Drugom svetskom ratu, kada su u miniranju i požaru stradale freske i ikonostas, a riznica opljačkana. Monasi sa igumanom Rafailom su danima mučeni i zaklani, brutalno završivši živote u zajedničkoj jami. Srećom, svete mošti Stefana Štiljanovića su pukim slučajem sačuvane i Nemci su ih, i pored negodovanja NDH, preneli u Beograd.

Crkva manastira Šišatovac je monumentalna, u obliku trolista, sa fasadom izdeljenom dekorativnim poljima, omeđenim pilastrima i zvonikom baroknog stila. Crkva manastira Šišatovca je izgrađena u vremenu od 1758. do 1778. godine. Konaci manastira Šišatovca su izgrađeni posle požara 1849. godine i stradali su kao i crkva u Drugom svetskom ratu. Živopis i ikonostas manastira Šišatovca su takođe teško stradali u Drugom svetskom ratu, kao i riznica, koja je opljačkana 1941. godine, koja je bila jedna od najbogatijih među fruškogorskim manastirima. Manastirska biblioteka i arhiva Šišatovca, među kojima je bilo 92 rukopisa, su spaljene. Danas je manastir Šišatovac značajan duhovni centar Srbije. Slava manastira Šišatovca je Mala Gospojina – 21. septembra.

SHARE IT: