Manastir Rakovac
Manastir Rakovac koji je posvećen Svetom Kozmi i Damjanu se nalazi na severnim obroncima Fruške gore, odmah uz Rakovački potok. Manastirska crkva u Rakovcu je jednokupolna građevina osnove upisanog krsta, sa polukruznom apsidom i kupolom oslonjenom na lukove, koje nose četiri stuba kvadratnog preseka. Postoji sličnost između rakovačke manastirske crkve, krušedolske manastirske i crkve Svetog Nikole u Slankamenu – sve su nastale po uzoru na moravsku arhitektonsku školu.
Crkva manastira Rakovca je sazidana verovatno 1533. godine i bila je jedna od najlepsih crkava u Srbiji podigutih u 16.veku. Po staroj legendi, manastir Rakovac je podigao izvesni Raka, komornik Jovana Brankovića, na mestu na kome je jednom prilikom ubio jelena i zavetovao se da će izgraditi manastir. Manastir je nazvan po njemu. Pored ovog i još dva nesigurna podatka, manastir Rakovac se prvi put pouzdano pominje kao poreski obveznik u turskom defteru /popisu/ Srema 1546. godine. Turski izvori beleže Rakovac još tri puta u 16. veku istim povodom, ali više podataka o njemu imamo tek u 17. veku. Po zapisu iz 1687. godine, Turci su do temelja spalili manastirsku crkvu i konake. To je vreme kada je turska vojska počela da se povlači preko Srema, nakon neuspele opsade Beča 1683. i poraza na Mohaču 1686. godine, pri tome paleći i pljačkajući sve na šta je nailazila. Potom je Rakovac, po svemu sudeći, neko vreme bio nenastanjen i prve vesti o manastiru datiraju tek iz 1692-93. godine, kada je iguman Teofan dobio od sultana Ahmeda zaštitni ferman i započeo obnovu zdanja. Crkva je dobila pokrov od šindre, a konaci su uređeni. Iguman Teofan je iz Rusije obezbedio novčanu pomoć, knjige za bogosluženje i predmete za crkvu. Kada su se Turci povukli iz Srema, Rakovac počinje da se gradi mnogo brže, kada su 1715. godine, zahvaljujući ktitorskoj pomoći izgrađeni trpezarija i podrum. Obrise baroknog izgleda manastir Rakovac dobija doziđivanjem zvonika na zapadnoj strani crkve 1735. Unutar zvonika je sagrađena kapela posvećena svetom Nikoli, a živopisana je 1743. godine. Severno krilo je dovršeno 1742 godine. 1771. godine su dozidani konaci od opeke i kamena, koji su okruživali crkvu sa tri strane. Crkva je dobila bakarni krov, a znatnim novčanim prilozima je ukrašena svetinja i 1763. godine postavljen mermerni pod u crkvi. U kanonskoj vizitaciji 1846. godine zabeležen je kao najsiromašniji manastir na Fruškoj gori. Samo tri godine kasnije, zahvaljujući mitropolitu Josifu Rajačiću i rakovačkom arhimandritu Lavrentiju Grešiću, na promenjenoj kapi kubeta nacrtani su srpski i grb Patrijaršije. Veća obnova manastirska usledila je tek 1913. Pred sam Prvi svetski rat, freske na zidovima rakovačke crkve su prekrivene novim scenama, a kapa kubeta je izmenjena. Austrougarski vojnici su skinuli grbove s kubeta, dok su zvona zaplenjena radi vojnih potreba. Manastir je potpuno opljačkan, odneti su predmeti iz riznice, ikone i sasudi iz crkve, uljani portreti i deo arhiva. U jesen 1943. crkva i zvonik su minirani, jer je otkriveno da se u njoj krila partizanska štamparija. Spaljeni su krovovi konaka, dok su biblioteka i ostatak arhive uništeni.
Pretpostavlja se da je crkva manastira Rakovac oslikana početkom 16. veka. Jedini očuvani delovi fresaka manastira Rakovac su u tamburu kubeta. Ikone baroknog ikonostasa je 1763. godine naslikao Vasilije Ostojic. Jednobrodna kapela na manastirskom groblju iz 1751. godine, posvećena Pokrovu presvete Bogorodice, čuva ikonostas koji su 1755. godine naslikali Janko Halkozović i Vasilije Ostojić. Manastir Rakovac je teško oštećen u Drugom svetskom ratu, kada je mnoštvo njegovih kulturnih, istorijskih i umetničkih vrednosti nepovratno izgubljeno. Po završetku Drugog svetskog rata brigu o manastiru Rakovcu je preuzeo Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture. Obnova počinje 1953. godine, od kada je sazidana nova crkva sa pokrivenim kubetom. Sedamdesetih godina 20-veka je delimično obnovljeno severno krilo konaka. Arheološkim istraživanjima 1986-89. otkriveni su temelji stare građevine manastira Rakovca, krov je prepokriven, a otkrivene su i konzervirane kompozicije u tamburu kubeta. Freske na stubovima su takođe konzervirane, dok je pod crkve ponovo prekriven mermernim pločama.
