Manastir Pustinja
Po predanju manastir Pustinja je osnovan u 13. veku, u vreme vladavine srpskog kralja Dragutina i posvećen je Vavedenju Bogorodice. Nezavisno od legende, današnji hram manastira Pustinje leži na temeljima hrama iz 11. veka, jer su Turci dozvoljavali podizanje pravoslavnih hramova samo na mestima gde su pre njihovog dolaska bile bogomolje ili pisana dokumenta o njihovom ranijem postojanju. Najstariji pomen manastira Pustinja potiče iz 1572. godine. U okolnim skrovitim pećinama nepristupačnog slikovitog kanjona reke Jablanice živeli su monasi pustinjaci, te najverovatnije odatle potiče naziv manastira. Manastir Pustinja je nekako skriven od pogleda svih koji putuju planinama zapadne Srbije, sa malo putokaza, sasvim blizu odrednice svetilišta. Posetioci do manastira Pustinja stižu spuštanjem duž kamenite staze od nekoliko stotina metara, do zaravnate površine okružene sa nekoliko zgrada i potokom, te ulaze kroz veliku drvenu kapiju do crkve, smeštene u središtu nestvarne tišine.
Osnova crkve manastira Pustinja ima izgled jednobrodne skladne građevine sa oltarskom apsidom i pevničkim prostorom na severnoj i južnoj strani. Uz crkvu manastira Pustinje je 1848. godine dozidana priprata nad kojom se uzdiže dvospratni zvonik visine 16 metara. Hram manastira Pustinja ima pored zapadnog ulaza i drugi manji sa severne strane, što je retkost kod pravoslavnih hramova. Na srednjem delu crkve manastira Pustinja uzdiže se osmostrano kube. Crkva manastira Pustinja je građena od lomljenog kamena – sige u duhu raškog graditeljstva, a naos je prekriven crepom. Manastir Pustinju odlikuje veoma lep zidani ikonostas sa ikonama, karakterističan za veoma stare hramove. Freske manastira Pustinja potiču iz 1622. godine i dobro su očuvane. Tu je ktitorski portret jeromonaha Joakima, zatim freske: Veliki praznici, stradanje Hrista, služba Agnecu, nebeska liturgija, svetitelji, po lepoti čuvena freska svetog Jovana Krstitelja sa krilima, koja je pod zaštitom UNESCO i koju upoređuju sa Belim Anđelom iz Manastira Mileševa. Danas je Manastir Pustinja ženski manastir o kome brinu monahinje posvećene molitvi i očuvanju značajnog duhovnog središta prelepog planinskog područja u blizini Valjeva.
