Manastir Draganac

Manastir Svetog arhangela Gavrila, poznat pod imenom Draganac, nalazi se u Kosovskom Pomoravlju u Istočnom Kosovu, 11 km severno od Gnjilana, nedaleko od Prilepca, rodnog mesta kneza Lazara. Manastir Draganac se nalazi na putu od Gnjilana ka Novom Brdu, u prekrasnom planinskom kraju, okružen brdima obraslim gustom šumom, u kotlini sa južne strane prevoja koji odvaja Novo brdo od Kosovske Kamenice i Gnjilana. Manastir Draganac je 1381. godine podigao knez Lazar kao metoh manastira Ravanice, kada je selo u kome je sagrađen manastir nazvano po kneževoj ćerki Dragani, što se pominje u Ravaničkoj povelji. U nekim arhivima se navodi da je ovaj manastir zadužbina kralja Milutina, a u drugima da ga je izgradio Konstantin, sin kralja Milutina i brat kralja Stefana Dečanskog. Pre turske okupacije, ovaj deo Kosova su krasile mnoge svetinje i zadužbine, koji su danas porušeni ili u prilično lošem stanju: Novo Brdo, najveći rudnik zlata i najbogatiji srpski srednjovekovni grad, Prilepac – rodno mesto kneza Lazara, Vavedenjski manastir Ubožac, Tamnica Rečane, Sveti Jovan Božovce, Buzovik Binač, Sveti Spiridon kod Prilepca, Sveta Bogorodica Božovce, manastir Svete Varvare u Kmetovcu, manastir Svetog Luke u Krajnjem Delu, manastir Svetog Đorđa u Trpezi kod Vitine, manastir u Leštaru, sedam crkava u gradu i podgrađu tvrđave Novo Brdo, ali su uglavnom, posle pada Novog Brda pod tursku upravu svi porušeni.
Rana istorija manastira Draganca nažalost nije poznata. Ono što se zna, jeste da je na mestu stare srednjevekovne crkve između 1865. i 1869. godine sagrađena nova crkva posvećena Svetom Arhangelu Gavrilu. Izgradnju crkve pomogao je izvesni knez Mihailo, koji je za tu priliku uložio 100 dukata. U manastiru Dragancu je ubrzo otvorena i jedna od prvih škola. Ispred manastira Svetog arhangela Gavrila se nalazi izvor vode, poznat u narodu po svojim lekovitim svojstvima. Za vreme turske vladavine manastir Draganac je bio oštećen, a 1868. godine je obnovljen. U posleratnom periodu u manastiru Svetog arhangela Gavrila je bilo sirotište. Manastir Draganac je zapusteo i tek odskora je u njemu ponovo obnovljen monaški život. Zahvaljujući velikom trudu monaha Eparhije Raško-prizrenske i Kosovsko-metohijske i lokalnog stanovništva je obnovljen stari konak.
Danas je Manastir Draganac centar duhovnog i misionarskog rada u istočnom delu Kosova i Metohije i jedini živi manastir u kosovskom Pomoravlju. Od 1971. do 1996, bio je bez monaha, a materijalna i posebno duhovna obnova je započeta dolaskom oca Kirila iz Visokih Dečana. Manastir Draganac se nalazi u istočnom delu Kosova i Metohije, naseljenom pretežno Srbima, tako da je bez većih oštećenja preživeo rat 1999. godine. Manastirski kompleks Draganca čine brojni objekti: trospratni manastirski konak sa desne strane od ulaza u manastirsku celinu raspolaže sa 40 kelija, a sa leve je, nadovezujući se na središnji konak, sagrađeno još 20 kelija. Osim od priloga vernika, hodočasnika i manjih donacija, radove na obnovi su finansirali i monasi od svojih primanja, pogotovo jeromonah Kirilo Draganički koji je za potrebe obnove i izgradnje davao svoju penziju. Završena su tri paraklisa, radionice za monahe, dve kapele, konak, i predstoji unutrašnje uređenje…

Manastir Draganac je jedini manastir na Kosovu i Metohiji koji se bavi proizvodnjom tamjana. Tamjan prave monasi po tradicionalnom svetogorskom receptu, od najkvalitetnijih sirovina iz Grčke. Tamjan se u manastiru Dragancu proizvodi u nekoliko mirisa – vizantino, miro, ambra, kiparis, orlovi nokti, gardenija, nard, vitlejem, pustinjski cvet i pakuje u kartonske kutije. Narudžbine tamjana je moguće izvršiti na adresu, sa dostavom  manastirdraganac@gmail.com  ili kupovinom u Patrijaršijskoj prodavnici u Beogradu, Kralja Petra 5, Terazije 22.

“Draganac je svetinja, svedok vaskrsenja Isusa Hrista”, kaže stavrofor Ilarion, zahvalan brojnim donatorima, domaćim i onim iz dijaspore, jer bez njihove pomoći ovo svetilište ne bi iz dana u dan sve više ličilo na “Hilandar u malom”.