Manastir Bačkovo
Manastir Bačkovo, posvećen Voznesenju presvete Bogorodice je drugi po veličini i značaju pravoslavni manastir u Bugarskoj, povezan kroz svoju istoriju sa vizantijskom, gruzijskom i bugarskom kulturom, direktno podređen Svetom Sinodu Bugarske pravoslavne crkve. Manastir Bačkovo je takođe kroz istoriju poznat pod nazivima Petriconi manastir ili manastir Bogorodice Petriconise. Manastir Bačkovo se nalazi u zapadnom delu prekrasnih Rodopa, 10 km od Asenovgrada, 29 km južno od Plovdiva, na desnoj obali reke Čepelare.
Grigorije Bukurjan, poznati gruzijski vojni komandant, u službi vizantijskog cara Aleksijusa I Komnena, osnovao je manastir Bačkovo 1083. godine. Posle otomanske invazije na Bugarsku u 14. veku /1393. godine/ pod sultanom Muratom I, hrabri Eutihije Trnovski, poslednji patrijarh srednjovekovne Bugarske crkve je zatočen u Bačkovu, gde je ostao do kraja života i sahranjen u manastiru. Iako je manastir Bačkovo preživeo prvi talas turskog osvajanja i nasilja u Bugarskoj, Turci su ga uništili i opljačkali u drugoj polovini 15. veka ili početkom 16. veka, od kada je bio napušten gotovo jedan vek. 1614. godine su bugarski vlastelin Georgi i sin Konstantin sagradili prostraniju crkvu u Bačkovu. Potreti novih zadužbinara Bačkova sa početka 17. veka, u prirodnoj veličini se nalaze na istočnom zidu priprate crkve. Freske u konaku manastira Bačkovo, koje potiču iz 1643. godine, predstavljaju izvanredno umeće i talenat nepoznatog slikara.
Kosturnica, sagrađena kao grobnica Grigorija i brata Apasiosa, između 1074. i 1083. je jedina građevina u manastiru Bačkovo koja potiče iz vizantijskog perioda. Nalazi se istočno od današnjeg manastira, na strmoj planinskoj padini. Ispod kamenog poda – kripte nalazi se 14 grobova. Gornji deo kosturnice se koristi kao kapela, sa dva uzidana groba i ukrašena he portetima Grigorija i Apasiosa sa modelom crkve, koja ima kupolu i dve bočne kapele. Freske iz 14. veka koje predstavljaju bugarskog cara Ivana Aleksandra, vladara Bugarske iz tog vremena, prikaze Svetog Konstantina i Svete Jelene, i Sv. Jovana Evangeliste se nalaze na drugom spratu priprate kosturnice. Car je naslikan u punoj prirodnoj veličini, a iznad njegove glave je natpis : ‘U slavu Hrista, i pobožnog vladara i aristokrate Bugara i Grka’.
U katedralnoj Bogorodičinoj crkvi manastira Bačkovo iz 1604. godine se čuva dragocena ikona Bogorodice Eleuse, naslikana 1310. godine u Gruziji i doneta ovde. Po legendi, ova čudotvorna ikona privlači brojne hodočasnike i vernike u Bačkovo. Bogorodičina crkva u Bačkovu leži na temeljima stare crkve koju su uništili Turci. Građevina je do današnjih dana sačuvala svoj originalni oblik krstolike trobrodne crkve, sa petostranim apsidama i kupolom. Na srebrnom krstu koji se uzdiže sa kupole stoji natpis na gruzijskom – “Pobeđuj uvek !”. Crkva posvećena arhanđelima, koja verovatno potiče iz 12. veka ima zasvođenu otvorenu pripratu. Freske prostrane priprate su naslikane 1643. godine i prikazuju portrete Grigorija i njegovog sina Konstantina u prirodnoj veličini, koji su bili velikodostojnici u Konstantinopolju i zadužbinari crkve. Slikar Joan Moš – majstor Moško je 1850. godine oslikao freske glavnog broda crkve u Bačkovu. Kompozitnost velikog i impresivnog ikonostasa predstavljaju pravu sliku razvoja kompozicija na ikonostasima tokom 17. veka. Ikonostas obuhvata pet horizontalnih redova ikona, koji su podeljeni u 15 vertikalnih polja. Dve centralne ikone na ikonostasu manastira Bačkovo, koje predstavljaju Presvetu Bogorodicu i Isusa Hrista potiču iz 1793. godine. Drvorezbareni ikonostas i vladičanski presto manastira Bačkovo potiču iz 18. veka. 103 jevanđelja i 252 stare štampane knjige su pronađene u manastiru Bačkovo početkom 20. veka i predstavljaju pravu umetničku riznicu. Manastir Bačkovo se od 1984. godine nalazi na pristupnoj listu UNESCO svetske kulturne baštine.
