Kučke planine – Žijovo – Kuči
Područje pod nazivom Kučka krajina ili Žijovo /«Region Kuča»/, smešteno uz granicu sa Albanijom, severoistočno od Podgorice, glavnog grada Crne Gore, je jedan od manje poznatih dragulja crnogorskih Dinarida. Kučka krajina ili Kuči su skoro netaknut, udaljen i izuzetno miran predeo Crne Gore u kome crnogorsko pleme Kuča od nastanka pre više od pet vekova, odlikuje srčanost, čast, poštenje, posvećenost veri, zajedništvo i hrabrost. Zapravo, Kučka krajina je prostrana kraška visoravan sa koje se uzdižu grupe planinskih venaca, pojedinačni vrhovi i planine. Dok neki crnogorski dokumenti smatraju planinsku grupu Kuča zapadnim nastavkom grebena Prokletija /neki crnogorski izvori ih čak nazivaju Kučke Prokletije, jer su slične susednoj Malesiji i Prokletijama u Albaniji/, drugi geografski izvori i planinarski klubovi, kao i nekadašnja JNA /Jugoslovenska Narodna Armija/ih na mapama predstavljaju kao centralni deo Prokletija, čiji se planinski greben istočno od Reke Cijevne proteže prema planinskom tesnacu-prevoju Čakoru, ne obuhvatajući njegov severoistočni produžetak do planina Hajle i Žljeba. Izvor Reke Cijevne je u Prokletijama u Albaniji, a njena ukupna dužina iznosi 58,8 km, od čega 32,3 km teče kroz Crnu Goru do Morače. Voda reke Cijevne je izuzetnog kvaliteta i stanište je brojnih biljnih i životinjskih vrsta. Duž zapadne strane Kučke krajine reke Morača i Mala Rijeka i put Podgorica – Lijeva Rijeka – Veruša čine obod područja Kučke Krajine. Reka Cijevna i prostrana dolina Zete čine južnu i jugozapadnu granicu Kučke krajine.
Prema istoku se područje Kučke krajine proteže od planine Vile i Rikavačkog jezera do vrhova duž crnogorsko-albanske granice i manjim planinskim grebenom ulazi u Albaniju /preko Vermuše/, a sa severne strane je prvi komšija Kučke krajine – planinska grupa Komova. Kučke planine – Žijovo ukrašavaju dva prekrasna i živopisna planinska jezera – Bukumirsko i Rikavačko jezero. Bukumirsko jezero se nalazi u središtu planinskog grebena i svojim odrazom doprinosi jedinstvenoj i prepoznatljivoj lepoti Kučke Krajine ili Žijova. Glavne pešačke rute do najviših vrhova masiva Kučkih planina – Žijovo kreću od Bukumirskog jezera. Bukumirsko jezero je najpoznatiji simbol Kučkih planina – planinskog venca Žijova, na svega pedesetak kilometara severno od Podgorice, putem koji vodi kroz Kuče, ka podnožju Komova, i predstavlja mesto čudesne lepote i istorije prepune legendi. Bukumirsko jezero se nalazi na nadmorskoj visini od 1448 metara, između vrhova Torač, Velji Vrh i Gozd. Bukumirsko jezero obuhvata površinu od 19320 m2, a njegova najveća dubina iznosi 16,8 metara. Bukumirsko jezero se napaja kišnicom, otapanjem snega sa planinskih vrhova i povremeno sa izvora Ivanović katuna. Oko 15% obale Bukumirskoj jezera obuhvata bujna vegetacija. Prekrasna panorama Bukumirskog jezera, iznad koga dominiraju vrhovi Pasjak, Štitan, Velji Vrh i Surdup predstavlja svakako jedan od najlepših planinskih pejsaža Crne Gore. Rikavačko jezero se nalazi ispod veličanstvenog i elegantnog vrha Vila, visine 2093 metara, na mestu gde se venac Žijova – Kučkih planina odvaja od planinskog masiva Prokletija. Rikavačko jezero leži na visini od 1313 metara i obuhvata površinu od 117755 m2. Rikavačko jezero je dugo 525 metara i široko 235 metara. Obala Rikavačkog jezera je duga 1640 metara. Maksimalna dubina Rikavačkog jezera je 13,9 metara. Deo vode iz Rikavačkog jezera otiče u reke Cijevnu i Ribnicu. Rikavačko jezero se napaja od kiša, topljenjem snega i povremeno od potoka Rikavac. Do Rikavačkog jezera se može stići samo terenskim vozilom ili peške, što uz činjenicu, da na ovom području nema struje ni telefonskog signala – sve brojnijim posetiocima, predstavlja pravo uživanje i izazov.
Područje Kučkih planina je povezano sa središnjim delom Prokletija sa njihove severoistočne strane – počev od vrhova Kučke krajine, preko planina Vermoše u Albaniji i Vrha Grebenit /1842 metara/ dopire do Prokletija i Gusinjsko-plavskog područja /vrh Trojan i Popadija/ na istoku. Kučka krajina je na severnoj strani povezana sa Komovima i planinskim grebenom Planinicom sa drugim planinskim vencem. Fizičke odlike planina Kučke Krajine – Žijova pokazuju mnogo ostataka rada lednika, kao i na planinskom vencu Prokletija. Reljef planinske grupe Kučke Krajine je uglavnom udubljen. Kao i u centralnom delu Prokletija čiji je teren i oblik nastao udubljenjem između Dinarskog venca i Šarsko-Pindske tektonske površi, planine u Kučkoj krajini odstupaju od oubičajenog pravca pruzanja Dinarskih Apla – severo-zapadni i jugoistočni pravac, te se protežu u svim pravcima, bez glavnog pravca pružanja planinskih venaca. Najviši vrh Kučkih planina je Surdup /2184 metara/.
Postoji više od 15 planinskih vrhova Kučke krajine visine iznad 2000 metara. Zbog činjenice da se Kučke planine/vrhovi izdižu sa već uzdignute zatalasane visoravni, nećete uvek pri posmatranju planinskih vrhova ovog područja imati osećaj velike visine. Ali i pored lažnog osećaja njihove visine, planinski vrhovi Kučke Krajine daju potpun planinski izgled – oštri vrhovi, lednički grebeni, lednički ponori, jezera i doline. Divlji lednici koji su se protezali duž zaravni Kučke krajine su u starijem geološkom periodu imali debljinu do 200 metara. Samo severni i udaljeni južni delovi planina Kučke krajine obiluju šumama. Većina područja Kučke Krajine je gola, veličanstvena mešavina divljeg kraškog i ledničkog tla, koju ukrašavaju lepi zeleni travnati pašnjaci.
