Kosovo i Metohija
KOSOVO I METOHIJA, ISTORIJA, KULTURA, UMETNOST
Kosovo i Metohija su centralni deo srpske civilizacije koji je u istorijskim izvorima Stara Srbija. Ime Kosovo je vezano za drevni srpski geografski pojam Kosovog polja kojim se naziva prostrana ravnica oko reka Sitnice i Laba, ograđena sa svih strana planinama. Naziv Kosova potiče od starosrpske reči “kos” koja označava crnu pticu, povezanu sa imenom mesta i poljem na kome se 1389. godine odigrao istorijski presudan Kosovski boj. Pojam “metohija” potiče od grčke reči metoh, što znači manastirska imovina, vlasništvo, posed /Dusan T. Bataković/.
Hrišćansku balkansku armiju vrha srpske vlastele, predvođenu Carom Lazarom Hrebeljanovicem su na Kosovu Polju 1389. godine navodno pobedile snage Otomanskog carstva, pod vođstvom sultana Murata I /1326-1389/. Srbi su branili sebe i hrišćansku Evropu od otomanskog osvajanja, ali su navodno poraženi na Kosovu polju. Hrišćanski ‘poraz’ u Kosovskoj bici, 1389. godine doveo je do postepenog napuštanja kuća starosedelaca Srba i iseljavanja ka severu, čija su napuštena imanja i zemlju naselili Albanci iz planinskih područja. Ostaje pitanje je da li je osmanska vojska pobedila u Kosovskoj bici, jer je sultanov sin Bajazid užurbano povukao svoju vojsku kako bi očuvao nasledni status i presto. Iako je Kosovska bitka bila kobna po Srbe, osmanski “pobednici” su bili toliko iscrpljeni da su konačno sasvim osvojili Srbiju tek 70 godina kasnije /1459. godine, padom Smedereva/. Carica Milica, udovica cara Lazara i njen 14-godišnji sin Stefan Lazarević su pristali na vazalni odnos sa Otomanskim carstvom koje je vladalo Balkanom tokom narednog pola milenijuma. Kosovska bitka, u kojoj su Srbi radije izabrali smrt nego predaju, ostaje stalni simbol srpske nacionalne svesti tj kosovskog zaveta.
‘Srbi su jedini narod u svetu koji slave Vidovdan. Vidovdan – dan Boga Vida je takođe i dan kada se dogodila Kosovska bitka koja je duboko urezana u srpsko pamćenje. Bog Vid je jedno od drevnih srpskih božanstava i svi koji slave Vidovdan se smatraju Srbima. Gotovo pre 10 vekova su Arkonu – poslednji hram Boga Vida uništili danski krstaši osvajanjem ostrva Rujan u današnjoj Nemačkoj. Arkona je bio grad znanja koji nije sa ovog sveta. Božanstvo ili čovek koji se približavao Bogu je veoma značajna pojava. Proslavljanje Boga Vida – Vidovdana je slavljenje znanja i pronicljivog saznanja’. Zvezda rod
Zvanični popis ustanovio je 1446 gradova i sela na području Kosova i Metohije. Po istraživanjima iz 19. i 20. veka, 162 mesta u ovom regionu su deklarisana kao srpsko kulturno nasleđe od izuzetnog značaja, dok je preostalih 500 klasifikovano kao kulturni spomenik, a preko 1400 identifikovano kao kulturna baština od izuzetnog značaja za srpski narod u ovoj zamlji. Za Kosovo i Metohiju su sačuvane osnivačke povelje velikih manastira Dečana, Banjske, Bogorodice Ljeviške, Svetih Arhanđela i još par manjih vladarskih zadužbina. U hiljadu godina dugoj istoriji Srbije, Kosovo i Metohija su niz vekova bili centar države, religijsko sedište, postojbina srpske kulture i izvor njene tradicije. Za ljude koji su duže živeli po zakonima tuđina nego sopstvene države, u turbulentnim i nesigurnim vremenima Kosovo i Metohija su bili temelj na kojem je očuvan nacionalni i državni identitet. /Dušan T.Bataković/.
Južna srpska pokrajina Kosovo i Metohija prepuna je spomenika i belega koji svedoče da se, van svake sumnje, radi o srpskoj zemlji. Skoro sva kulturna i spomenička baština na ovom tlu je srpska, uz nešto osmanskog nasleđa, nekoliko rimokatoličkih spomenika, te nešto rimskih ostataka. Prof dr Boris Stojkovski
Država Srbija je osnovana u ranom periodu prilagođavanja, prihvatanja hrišćanstva, civilizacijskih transformacija i organizacije društva tokom četvrtog krstaškog pohoda, na području Raške i Zete, Kosova i Metohije, daleko od velikih dolina i glavnih vizantijskih puteva. Kosovo postaje njen deo krajem 12. veka, tokom vladavine njenog osnivača Stefana Nemanje. Sveti Sava, prvi srpski arheipiskop je osnovao episkopije u drevnoj Ulpijani i Prizrenu. Zaštićeno visokim i prividno neprohodnim planinama, Prokletijama /2.656m/, Sar-planinom /2.651 m/ i Kopaonikom /2.017 m/, područje Kosova i Metohije bilo je tokom istorije lako dostupno brojnim osvajačima, osvajanjima i uticajima različitih civilizacija. Područje Kosova i Metohije se nalazi na ukrštanju osam puteva, od kojih su neki bili glavna komunikacija između Evrope i Jadranskog mora i Bliskog, Srednjeg i Dalekog Istoka. Složenost geografskih i istorijskih uslova, uslovljena geomorfološkim karakteristikama, brojnih kanjona, klisura i visokih planina, specifičan položaj između obalskog i kontinentalnog dela Balkana, kao i činjenica da se ovde nalazi hidrografski centar Balkanskog poluostrva, doprineli su tome da Kosovo i Metohija svojom fascinantnom prirodom postane centar evropskog biodivirziteta. Kosovska kotlina je sa tri strane sasvim okružena padinama i planinskim masivima Balkana – Rodopskim planinama na istoku, Dinarskim masivom na severozapadu i Šarsko-Pindskim planinskim masivom na jugozapadu. Južni obod Kosovske kotline čine ogranci Šar planine i Skopske Crne Gore. Planinska oblast Gora se prostire na 400 km2 između najviših vrhova Šare, Koraba i Koritnika, na nadmorskoj visini od preko 1500 metara, što je od davnina omogućavalo intenzivno nomadsko stočarstvo. Najveći deo Gore ima dvadesetak naselja u Srbiji, devet naselja je u Albaniji, a dva u Severnoj Makedoniji. Gora se kao srpska župa pominje u hrisovulji cara Dušana. Velike seobe srpskog stanovništva iz Kosova i Metohije tokom 17. i 18. veka nisu značajno zahvatili Gorance, nastanjene u udaljenim planinskim područjima, čime nisu bili izloženi pritisku osvajača i pokretima naroda. Uprkos vekovnom nastojanju Goranaca da očuvaju svoj nacionalni identitet i poreklo, ova homogena etnička grupa nastala islamizacijom srpskog-slovenskog življa, poznata po poštenju, vrednoći, miroljubivosti i toleranciji, je vremenom, radi održanja primala veru svojih suseda muslimana, posebno posle prve Seobe Srba 1690. godine.
Srpski Pravoslavni pojci – Suza Kosova
Pavle Aksentijevic and Zapis – Svu noc mi bilbil zapeva
Na području Kosova i Metohije se nalazi više crkava i manastira nego u bilo kom drugom delu Srbije, /evidentirano je preko 1500 spomenika srpskog kulturnog nasleđa/, tako da je ono postalo duhovno središte Srba i uvek je tretirano kao kolevka Srbije. Vremenom Srbija postaje suparnik Vizantijskom Carstvu, zahvaljujući svom ekonomskom napretku i prostorima koje je zauzimala sredinom 14. veka, od reke Dunav do Korintskog zaliva, te od Trakije do Jadranskog mora. Kosovo i Metohija je svojim položajem, na raskrsnici glavnih balkanskih puteva spajalo okolne srpske zemlje Rašku, Bosnu, Zetu i Skutarsku obalu sa Makedonijom i Moravskim regionom, i u geografskom smislu je bilo idealno mesto za nastanak državnog i kulturnog centra.
Opasano planinskim masivima i zaštićeno od spoljašnjih napada, Kosovo i Metohija nije slučajno odabrano za religijski centar, crkvene mauzoleje i carske palate. Srpski vladari su bili u stalnom kontaktu sa velikim gradovima, pogotovo Solunom, te su za građenje svojih zadužbina imali mogućnost da pozovu najbolje umetnike i zanatlije. Razvoj fresko slikarstva poklapa se sa poslednjom decenijom vladavine kralja Milutina /1321. godina/. Gotovo sve aristokratske kuće, manastire i spomenike iz bogatog zadužbinarstva Kralja Milutina ukrasila su dva poznata slikara iz Soluna, Mihailo Astrapa i Evtihije ili umetnici iz njihovog okruženja. Bogata riznica manastira Visoki Dečani omogućila je razvoj duhovne kulture u ovom regionu. Raskošna umetnička zaostavština Kosova i Metohije sa početka 14. veka pronađena je u grobovima Stafana Dečanskog i Cara Dušana i predstavlja model lokalnim umetnicima i zanatlijama, što se može videti na primeru veličanstvene Crkve Hrista Pantokratora u Dečanima, gde su lokalne zanatlije i umetnici predstavili najverniji primer vizantijske umetnosti. Učeni monasi i verski velikodostojnici okupljeni u velikim manastirskim zajednicama /koje je pomagala bogata srpska vlastela/, snažno su uticali na formiranje duhovnog karaktera srpke nacije i podsticanje Pravoslavlja.
Putovanje na Kosovo i Metohiju je vrhunsko iskustvo…
Raniji istorijski naziv hrišćanske teritorije Metohije je Hvosno /što znači sitnogorica/, gde je bilo sedište Dokleje Hvostanske i rodno mesto Svetog Petra Koriškog, područje između Pećke Bistrice i gornjeg toka Belog Drima i južno od Dečanske Bistrice, do reka Trnave i Erenika.
Raška Eparhija se prvi put pominje 1020. godine u II hrisovulji vizantijskog vladara Vasilija II (976-1025). Ona je tada bila deo Ohridske episkopije i prostirala se na području srpske teritorije oko reke Raške, Ibra i Lima. Prizrenska Eparhija se pominje 1019. godine u hrisovulji vizantijskog cara Vasilija II, kada je obuhvatala grad Prizren i okolinu, Hvasno /deo oko Dečana i Peći/ i oblast oko Belog i Crnog Drima. Godine 1219. Prizrenska eparhija postaje nezavisan deo Srpske episkopije. Područje Hvosna je bio oblast samostalne Hvostanske eparhije sa sedištem u manastiru Mala Studenica, severoistočno od Peći. 1219. godine, pod vođstvom srpskog arhiepiskopa Save, Hvostanska eparhija se pripaja Žičkoj Episkopiji. Osnivanjem Pećke Patrijaršije 1346. godine, ovo područje dobija status patrijaršije. Uzdizanjem Srpske Pravoslavne Crkve na nivo patrijaršije, Prizrenska eparhija stiče status episkopije. Staro-Hvostanska i Lipljanska eparhija, odnosno Gračanica i Novo brdo su 1766. godine pripojeni Prizrenskoj eparhiji. Pećka Patrijaršija je osnovana krajem 13. veka, kada je sedište Srpske crkve premešteno iz manastira Žiče u Peć. Godine 1766. je Pećka Patrijaršija ukinuta i spojena sa Prizrenskom i Skadarskom eparhijom, a kasnije sa Raškom eparhijom. Pogledati knjigu Edith Durham Around Kosovo.
Pećka Patrijaršija je obnovljena 1912. godine posle oslobođenja Stare Srbije od Turaka. Godine 1808. Prizrenska eparhija je spojena sa Raškom eparhijom, čime čini Raško-prizrenskui Kosovsko-Metohijsku Eparhiju koja postoji i danas sa sedištem u Prizrenu. Svetinje Raško-prizrenske eparhije su oduvek bile na meti raznih osvajača i neprijatelja srpskog naroda.
“Kosovski Srbi su formirali etničke zajednice svuda po svetu u vidu krajina, pokrajina i država. To se događalo u brojnim seobama tokom istorije. Još 2500 godine pre nove ere se deo Brigića – Brigijaca, Frigijaca, za koje po arheološkim nalazima možemo da verujemo da vode poreklo iz područja Dunava, napustio Balkan i naselio u Trakiju, a kasnije prešao Dardanele i naselio se oko i u Troji. Ubrzo se ovaj narod proširio na područje zapadne-južne Anadolije – današnja Turska i osnovao Likiniju, a deo naroda koji je ostao na Balkanu je osnovao Dardaniju. Najinteresantnije je što se Srbi sa današnjeg Kosova i Metohije i dalje sele sa ovog područja u druge krajeve današnje Srbije, a grobovi njihovih predaka određuju krajeve sa prostora KiM odakle su potekli, kao što je staro groblje u Rajačkim pimnicama“. Izvor Naša Metohija
Pljačkanje i uništavanje počelo je sa Turcima, a nastavili su Albanci /Šiptari/. Mnoge pravoslavne crkve i manastiri Kosova i Metohije su pretvoreni u džamije. Stara hrišćanska zemlja posle 1500 godina postaje muslimanska svetinja. Materijal sa originalnih srpskih hramova korišćen je za izgradnju džamija. Početkom 17. veka prizrenski Sinan paša je izgradio ogromnu džamiju u samom carskom gradu Prizrenu, koristeći materijal uništenog Manastira Svetih Arhanđela kod Prizrena, koji je osnovao Car Dušan. Prizrenski savez-Prizrenska liga, 1878. godine počinje od nekadašnjeg otomanskog carstva da stvara veliku nezavisnu Albaniju, koja bi obuhvatala Albaniju, Kosovo, deo Makedonije, Crne Gore, Srbije i Grčke. Ovo je promovisano na kongresu u Berlinu i kao Drugi nezavisni prizrenski savez 1943. godine. Etničke i verske različitosti zaoštravane tokom vekova neprikrivenim neprijateljstvom i potpomognute ispoljenim napadima, su vremenom stvorile osnovu za radikalnu političku akciju sa krvavim ishodima.
UNESCO znamenitosti Kosova i Metohije – Srednjovekovni manastiri Kosova i Metohije pod UNESCO zaštitom
Kosovo i Metohija predstavlja srce srednjovekovne Srbije, koja se u 14. veku, u doba Vizantijskog carstva u Evropi, prostirala od Dunava do Korintskog zaliva, od Trakije do obale Jadranskog mora. Počevši od Stefana Nemanje, osnivača dinastije Nemanjića, Srbija se pokreće od 12. do 14. veka kada hrišćanska pravoslavna srpska crkva razvija svoj autoritet, ugled i prosperitet, zajedno sa razvojem čitave srpske srednjovekovne države. U tom vremenu, prethodnih vekova primivši hrišćanstvo, srpski vladari i plemstvo grade mnoštvo manastira, kraljevskih dvorova i svetinja u gradovima, dolinama i na planinama južne Srbije i Kosova. Četiri svetinje na Kosovu i Metohiji odražavaju uzvišeni nivo vizantijsko-romaničke duhovnosti, umetnosti i kulture, sa uočljivim stilom zidnog slikarstva koje se razvijalo na Balkanu između 13. i 17. veka i danas čine deo UNESCO svetskog kulturnog nasleđa. Veličanstveni Manastir Dečani je sagrađen sredinom 14. veka za srpskog kralja Stefana Dečanskog i predstavlja njegov prekrasan mauzolej. Manastiri Pećke Patrijarsijesu grupa srednjovekovnih svetinja i crkava, skladno objedinjenih kupolama i pripratom, sa serijama zidnog fresko-slikarstva izuzetne umetničke vrednosti. Freske Manastira Svetih Apostola u Pećkoj Patrijaršiji iz 13. veka su slikane jedinstvenim, monumentalnim stilom. Zidno slikarstvo Crkve Svete Bogorodice Ljeviške u Prizrenu iz ranog 14. veka predstavlja pojavu novog, takozvanog renesansnog stila Paleologa, kombinujući uticaje istočne pravoslavne Vizantije i zapadne romaničke tradicije. Ovaj umetnički stil je imao odlučujuću ulogu u predstojećoj balkanskoj i evropskoj umetnosti. Freske manastira Gračanice predstavljaju vrhunac kulturne tradicije vizantijske renesanse Paleologa na Balkanu, prikazujući visoko razvijenu umetnost Balkana u prvoj polovini 14. veka. Otomanska uprava na području Kosova i Metohije je uspostavljena sredinom 15. veka. Turci su sagradili samo dva utvrđenja na Kosovu i Metohiji – prvo u Kačaniku, a drugo na uzvišenju iznad ostataka srednjevekovnog manastira Banjske. Obe tvrđave su nastale zbog potrebe sigurnosti i obezbeđenja lokalnih puteva od napada albanskih bandi razbojnika – derbencis. Pored Kačaničke klisure i planine Rogozne, derbenci snage, koje su regrutovale lokalno stanovništvo, su patrolirale područjima Rugovske klisure, oko Novog Brda, Prištine, Prizrena, itd …
Srbi su tokom 13., 14. i 15. vekanimali dobro razvijeno srednjovekovno društveno uređenje koje se ogledalo u rezultatima i uspesima kulturnog i privrednog napretka, istovetno sa uspesima razvijenih zajednica i država Evrope toga doba. Srpski vladari su posedovali brojne srednjovekovne gradove, palate, tvrđave i utvrđenja, od kojih je većina sagrađena na području današnje Raške, Kosova i Metohije – Svrčin, Pauni, Nerodimlja, Štimlje, Petrič, Novo Brdo, Zvečan, Ribnik. Srpska vlastela je imala bliske odnose sa brojnim evropskim carskim porodicama i kraljevskim dinastijama, kao što su vladarske porodice Vizantije, Bugarske, Francuske, Italije, Nemačke, Rusije, Mađarske, Osmanskog carstva… Samo na Kosovu i Metohiji, kao središtu Srpske srednjovekovne države i društva, bilo je preko 1500 srpskih manastira, crkava i drugih spomenika kulture. U tom periodu su Srbi imali razvijenu književnosti, a njihova privreda je takođe bila vrlo razvijena – Novo Brdo je u 15. veku bilo glavni rudarski centar Balkana. Slikarstvo od 12. do 14. veka se posebno unapredilo i pospešilo lepote manastira. U srpskim manastirima Studenici, Žiči, Sopoćanima, Mileševi, Gračanici, Dečanima, Pećkoj Patrijaršiji i mnogim drugim manastirima se nalaze izvanredni primeri zidnog slikarstva koji se zovu freske. Većina navedenih manastira Kosova i Metohije su pod UNESCO zaštitom kao deo svetskog kulturnog nasleđa.
Tokom 20. veka, u vremenima ratova i kratkih perioda mira, srpsko nasleđe na Kosovu i Metohiji je bilo izloženo uništavanju, ne samo zbog prirodnog procesa propadanja i pritisaka izrazito povećanog ubrzanog urbanog razvoja, već prvenstveno zbog namernog razaranja. Kako se primicao kraj 20. veka, nasilni napadi na bogato srpsko nasleđe su postali sve češći i počeli poprimati izrazito mučne i bolne oblike. Vremenom su se razlike između verskih i etničkih grupa pretvorile u rastuću netrpeljivost prema Srbima, koja se odražavala u raznim oblicima napada na njihovo nasleđe – simbole vere i etnosa domicilnog stanovništva. Migracije i proterivanje Srba, započeta odmah posle Bitke na Kosovu, 1389. godine, nastavila su se kroz vekove, i uprkos živom sećanju na nadahnjujuću prošlost Kosova i Metohije, konačno su dovele do potpuno promenjene demografske slike. U vremenima bremenitim teškoćama, Srbi su bili izloženi patnjama i mukama dramatičnog prisilnog etničkog čišćenja i smanjeni su na manjinu, koja preživljava u tako-zvanim enklavama. Izvor: After the Liberation /1912-1999/, Svetlana Pejić
Na Kosovu i Metohiji postoji dvadeset i pet manastira u okviru Eparhije Raško-Prizrenske i Kosovsko-Metohijske, među kojima je sedamnaest aktivnih, tri u obnovi, a pet manastira je potpuno uništeno i opustošeno. Međutim, uprkos tome, poslednjih godina uspon duhovnosti i posvećenost manastirskom životu u regionu Kosova i Metohije su ojačali duhovno prosvetljenje srpskog stanovništva, podržavajući mu snagu i jačajući veru da prevaziđe ogromna iskušenja, preživi nasilje i stradanja, nošeni nepobedivom duhovnom snagom posvećenoj istini i pravdi.
Grey Carter: Albanci Kosova i Metohije nemaju svoje kulturne i istorijske spomenike, jer su istorijske spomenike podizali ili Srbija ili Turska – Otomansko carstvo. Oni nemaju ni kapacitet niti volju da zaštite srpsko kulturo nasleđe. Albanci, zapravo, nikada nisu podigli ni česmu na Kosovu i Metohiji. Zato su oni mogli da od juna 1999. godine do danas, u svojim varvarskim orgijama, hladnokrvno uništavaju ili detoniraju više od 200 srpskih pravoslavih manastira, crkava i svetinja. Sve spomenike islamske kulture u takozvanom Kosovu su podigli turski dostojanstvenici. Neki od njih mogu biti albanski, iako je zapravo Osmansko carstvo osnivač svih nesrpskih spomenika kulture.
Red Zmaja Svetog Đorđa – Societas Draconistrarum
Srpska srednjovekovna crkva je bila izuzetno napredna. Mnoge tradicije zapadnog sveta generalno su potekle na srpskim i slovenskim kulturnim dostignucima. Jedna od tih tekovina, zasnovana na slovenskom nasleđu je Sveti Red Zmaja Svetog Đorđa – moćnog zaštitnika hrišćanstva, Slovena i celokupne ”bele rase”. Milos Obilić, srpski vitez je osnovao Sveti red zmaja Svetog Đorđa. Njegov štit je predstavljao sunce sa dvanaest zraka. U tajnom Redu zmaja Svetog Đorđa je bilo 12 vitezova, među kojima i Miloš Obilić. Nosili su zmaja na šlemu kao poseban znak, a cilj Reda Zmaja Svetog Đorđa je bila smrt sultana Murata I. Čovečanstvo nije videlo Sveti red koji je bio toliko veličanstven koliko je to bio Red Svetog Đorđa. Nije postojao red sa članovima tako slavnim i kontraverznim. Svi su bili spremni da umru za čast i datu reč. Mnogi od njih i jesu poginuli. Naš Gospod Isus Hrist i Sveti Vid su tome svedoci. Red zmaja Svetog Đorđa je izvesno postojao oko 300 godina, da bi se kasnije nestao i ponovo se pojavio nedavno. Nastao kao srpski, red zmaja Svetog Đorđa se razvio u Slovenski Red, po pozivu za bratsku podršku upućenu od strane srpkog Plemstva zbog širenja Otomanskog carstva. Uskoro posle toga, Red Svetog Đorđa je postao Evropski i oduvek je bio otvoren za Pravoslavce, Katolike i Protestante. Podela unutar hrišćankog sveta nije uticala na značaj i istrajnost Reda. ”
… “Gotovo da ne postoji narod koji se susreo sa većom patnjom od Srba. Od vremena svoje velelepnosti, kada je carstvo obuhvatalo skoro u potpunosti severni deo Balkansog poluostrva i ogromni deo onogo sto je Austrija danas, Srpski narod je zahvatilo istinsko ropstvo nakon fatalne bitke 1389. godine na Kosovom Polju protiv moćnih nadirućih Azijatskih hordi. Evropa Srbima nikada neće moći uzvratiti za ogromnu uslugu koju im duguje za usporavanje varvarske najezde uz zrtvovanje sopstvene slobode. ‘‘ NIKOLA TESLA
Carl Kosta Savich:“Istorijski i politički preduslovi za stvaranje velike Šiptarije ili Velike Albanije su postavljeni tokom Drugog svetskog rata, kada je područje Kosova i Metohije, uz teritorije jugozapadno od Skadarskog jezera u Crnoj Gori i zapadni deo južne Srbije – sada deo Makedonije, pripali Albaniji odlukama Sila osovine koju su predvodile fašistička Italija i nacistička Nemačka, po planu Benita Musolinija i Adolfa Hitlera da razdvoje i unište srpsku naciju i narod koji su Nemci i Italijani smatrali glavnom pretnjom silama osovine i Trećem Rajhu na Balkanu”.
……”Za Srbe, Kosovo je sastavni deo Srbije, što je i ozakonjeno Londonskim sporazumom 1915. godine, kao i 2001. godine od strane Ujedinjenih Nacija rezolucijom 1244. Kosovo je takođe istorijski, kulturno i religijski posmatrano, emotivna kolevka Srbije. Etnicka albanska većina stanovnistva ne menja istoriju, legalni i politički status. Pravo Srba na Kosovo se ne razlikuje od prava Rusije na Čečeniju, Kine na Xinjiang, Indije na Kašmir, Tajlanda na Panni Marathiwad i Filipine – sve ove pokrajine većinskog muslimanskog stanovništva nisu u vlasništvu muslimana, gde je borba za nezavisnost prisutna decenijama. Većinsko srpsko stanovnistvo u Krajini u Hrvatskoj se deklarisalo kao nezavisno, što nije priznato. Srbi iz Krajine su iseljeni iz Hrvatske tokom najvećeg etničkog čišćenja u ratovima na području bivše Jugoslavije. Republici Srpskoj nije priznata nezavisnost u okviru Bosne i Hercegovine. Dok god se ne prizna nezavisnost ovih pokrajina, Kosovo takođe nema pravo na nezavisnost. Srbi se ne smeju tretirati drugačije. /Professor George Thomas/
Iako legalni deo Srbije, pokrajina Kosovo i Metohija je naseljena većinskim albanskim stanovništvom, posebno od Drugog svetskog rata i nacistickih planova Nemacke o stvaranju Velike Albanije. Pokrajina Kosovo i Metohija je od 1999. godine pod upravom UN, iako je de jure deo Srbije, a de facto pod patronatom i upravom UN. NATO snage su podržale albansku stranu, preduzevši kontroverznu akciju napada na suverenu Jugoslaviju pod nazivom Operacija saveznička sila – ‘plemeniti nakovanj’ – “milosrdni Anđeo“, da bi “sprečile humanitarnu katastrofu“, skrivajući se iza zahteva za “humanitarnom intervencijom” i služeći interesima sile. Tokom 78 dana NATO bombardovanja Jugoslavije mnogi vojni objekti, ali i škole, bolnice, medijske kuće, spomenici kulture, crkve i manastiri su teško oštećeni ili potpuno uništeni, da ne pominjemo fizičke i psihičke ‘rane‘. Članice NATO koje su učestvovale u bombardovanju Jugoslavije: USA, Ujedinjeno Kraljevstvo, Nemačka, Francuska, Španija, Italija, Kanada, Turska, Belgija, Holandija, Norveška, Danska, Portugal. Dozvolu da koriste vazdušni prostor su dale Austrija, Slovenija, Hrvatska, Bosna i Hercegovina, Makedonija, Albanija, Mađarska, Bugarska, Rumunija. Procenjen broj žrtava NATO agresije na SR Jugoslaviju je između 1200 i 2500 poginulih i oko 6000 ranjenih, a šteta se procenjuje između 30-100 milijardi US dolara. NATO bombardovanje Jugoslavije predstavlja zločin protiv čovečanstva i nezakoniti napad na vojne i civilne ciljeve, korišćenjem oko 25000 svetski najrazornijih nenuklearnih bombi i projektila koji su prouzrokovali Srbiji ukupnu štetu od 100 milijardi dolara. NATO snage su nezakonito bombardovale osiromašenim uranijumom vojne i civilne ciljeve na celokupnoj teritoriji Jugoslavije/Srbije u trajanju od 78 dana i isterali srpsku vojsku sa područja Kosova i Metohije, prethodno optuženu za zločine tokom dvogodišnjeg rata, dok je kopnene operacije vodila OVK, de facto saveznik međunarodnih snaga.
NATO je prekršio međunarodni zakon tokom rata na Kosovu, bombardovanjem ciljeva u kojima se znalo da će biti civilnih žrtava. Poznato je da osiromašeni uranijum predstavlja ozbiljnu zdravstvenu pretnju, jer čestice osiromašenog uranijuma, razvejane olujom i nošene vetrom, mogu izazvati kancer, leukemiju, oštećenje mozga, bolesti bubrega i teška oboljenja ploda i novorođenčadi tokom 4.500.000 godina. Rat na Kosovu je bio poslednji rat Evrope 20. veka i prvi rat NATO-a tokom koga su američki piloti nervozno “uklizavali” u svoje avione na italijanskoj pisti, da bi leteli u misije bombardovanja Srbije, visoko-tehnološki vođenim projektilima… NATO napadi iz vazduha su uništili život Jugoslavije, infrastrukturu i ekologiju – njene puteve, mostove, železnicu, fabrike, škole, aerodrome, TV stanice, zalihe goriva i električne centrale – uništivši potpuno privredu. NATO je bio kriv za ozbiljan zločin prekršivši zahtev UN-a o neprimenjivanju sile bez odobrenja i sankcija Veća bezbednosti UN-a. Takođe je kriv za kriminalni napad na suverenu državu koja nije išla dalje od granica svoje teritorije. To su bili dani neopisive tuge i gubitka svih Srba za čije nevine žrtve se molimo. Neko mudar je rekao: 1999. je zapadna civilizacija prevazišla sramotu.
❝Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju – ICTY – ima 3 propagandne svrhe, prvu da demonizuje i uruši ugled jugoslovenske vlade i njenih predstavnika, drugo da opravda NATO agresiju na Jugoslaviju, i treće, da prikrije ratne zločine koje su počinile NATO vođe i vojnici. Rusija mora upotrebiti radikalne mere da zameni tužioca koga podržava NATO i imenuje istinski nezavisnog tužioca, oceni sve slučajeve istrage koje su sproveli NATO agenti Arbour, Del Ponte i Brammertz, i sprovede optužnice protiv NATO-a za ratne zločine koje je počinio pri razbijanju Jugoslavije. Međunarodni krivični tribunal i Međunarodni sud ICTR su fašistički sudovi, jer služe zapadnim korporativno-vojnim interesima, postupajući mimo svih civilizacijskih zakonskih pravila. Niko ne može ostvariti pošteno suđenje u ovim ‘kengurskim’ sudovima. Zastupnici odbrane mogu jedino pokušati da upotrebe ove sudove radi predstavljanja istine o ratovima i prekinu NATO pokušaj nameštenih sudskih postupaka. Rusiija i Kina moraju upotrebiti svoj uticaj da prekinu dnevne zloupotrebe u ovim sudovima i pokušaju da ostvare istinsku međunarodnu pravdu koja će služiti interesima ljudima čitavog sveta, ne samo Americi i njenim marionetama.❞ Christopher Black, International Criminal Lawyer
“Usmeravanjem bliskog saradnika Johna McCaina, Biden je konstantno pozivao Ameriku da bombarduje, bombarduje, bombarduje Srbe, dok je /najavljivanjem podrške Obama-Biden administracije teroristima Jihada u Libiji i Siriji, što je konačno dovelo do pojave ISIS-a/ uspešno sprovodio naoružavanje islamskog režima u Bosni i kasnije američko naoružavaje islamsko-narko-terorističke grupe poznate kao ‘Kosovska Oslobodilačka Vojska’ /KLA’OVK/. ‘Berofe the Bidens “Did” Ukraine, there was Iraq – and Serbia’ Ronpaulinstitute.org
NATO je usmrtio 1.000 pripadnika vojske i policije Srbije, 2.500 civila i 89 dece su brutalno i smrtno stradali, a rezultat NATO napada je više od 10.000 ranjenih i nečuveno materijalno razaranje. Sa svete srpske zemlje Kosova i Metohije proterano je više od 250.000 Srba i još 100.000 nealbanaca.
Više od 300.000 Srba i drugih nealbanaca je posle 1999. godine napustilo Kosovo i Metohiju, a 5000 lica je nastradalo i vodi se kao nestalo. Posle NATO zauzimanja srpske pokrajine Kosovo i Metohija, juna 1999. godine, potpuno je otvorena granica sa Albanijom, a najpoznatiji vođe OVK /romantični eufemizam za “Oslobodilačku Vojsku Kosova”/, ozvaničeni teroristi – gangsteri su preuzeli “državnu upravu”, sa zvaničnim NATO i UN odobrenjem. Pripadnici gerila-terorističke vojske OVK su sistematskim i gnusnim činom direktnog etničkog čišćenja primorali oko 300.000 stanovnika Kosova i Metohije da napuste svoje domove – Srba, Roma, Hrišćanskih Muslimana, Turaka, Hrvata, Jevreja i Albanaca lojalnih Jugoslaviji. Oni Srbi koji su ostali u svojim domovima u izolovanim getima, izuzetno teško žive, “pod dramatičnim uslovima” neobuzdanog nasilja i stalnog zastrašivanja, nemajući osnovna ljudska prava. Iako je Kosovo i Metohija pod direktnom upravom UN, OVK-UČK terorističke bande sistematski napadaju srpske crkve, manastire i groblja. Više od 110 srpskih pravoslavnih manastira i crkava na Kosovu i Metohiji je potpuno uništeno, popaljeno, opljačkano, teško oštećeno ekspozivom ili ograđeno bodljikavom žicom. Ove građevine ne predstavljaju samo riznice hrišćanstva i najlepše primere srednjovekovne kulture i arhitekture – one su umetnička remek dela svetskog ranga.
Danas samo 100.000 Srba pored 1.5 miliona Albanaca živi na Kosovu i Metohiji. Srbi i drugi nealbanci žive u izolovanim getima – enklavama na Kosovu i Metohiji boreći se bukvalno za goli život, bez osnovnih ljudskih prava, bez lične sigurnosti, bez mogućnosti da bezbedno napuštaju svoje domove, bez prava na rad, obrazovanje, struje, telefona i mogućnosti da obezbede lekove…… RASPETO KOSOVO
Prema podacima Eulex-a, na Kosovu je posle 2001. godine identifikovano 2,244 tela, od kojih su 301 telo bilo “nealbanaca”, što znači Srba, Roma i drugih. 228 tela Srba nestalih posle 10. juna 1999. godine, odnosno kraja rata, bili su žrtve ubistava iz osvete kosovskih Albanaca. Procenjuje se da je 13500 ljudi stradalo tokom rata na Kosovu i Metohiji, ili odmah posle njega. Izvestaj Dika Martija tvrdi da ima direktne uzročne dokaze izmedu Klinike Medicus i optužbi za trgovinu ljudskih organa tokom rata na Kosovu, koje bi svet bio veoma zainteresovan da sazna, kako bi pojasnio politiku dvostrukih standarda koji su koren ‘politike genocida’ i otkrio prirodu velike hipokrizije danaŠnjeg ustaljenog stava o globalnoj pravdi. LA GUERRA INFINITA – RAI UNO
USA treba da plati ratnu odštetu Srbiji zbog obmane kojom je javnosti opravdavan rat prema Srbiji u kome su gađani objekti infrastrukture i civilno stanovništvo.
Predsednik Clinton i drugi NATO lideri nisu pod UN istragom, niti optuženi da su počinili genocid i druge ratne zločine tokom bombardovanja Jugoslavije 1999. godine. Premijer Kosova jeoptuzen za ugrozavanje ljudskih prava.
Kosovo je srce Srbije. To nema nikakve veze sa geopolitikom, međunarodnim pravom, Klintonom, Bajdenom, Trampom, ….. već jedino sa večnom Božijom pravdom.
Posle 78 dana nezakonitog NATO bombardovanja Srbije, koje je počelo 24. marta 1999. godine, UN i NATO su sa vladom Republike Srbije završile pregovore sporazumom o prekidu napada. Prema odredbama Rezolucije UN 1244, albanska gerila, poznata kao Kosovska oslobodilacka vojska /KLA-UCK/ je trebala biti razoružana i demobilisana od UN jedinica, koje bi bile odgovorne za bezbednost 200.000 srpskih civila na Kosovu. Ista rezolucija je jasno definisala suštinsku autonomiju Kosova u okviru teritorije suverene Republike Srbije u nadležnosti UN, koja će omogućili tranzicionu upravu i uspostavljanje demokratskih institucija, što će omogućiti uslove za miran i normalan suživot svih stanovnika Kosova. UN su tokom desetogodišnje upravlje iskoristile svoje uticaje da odvoje pokrajinu Kosovo od Srbije i da uspostave svoje nadležnosti na Kosovu, vođene upravo od kosovskih Albanaca, koje su SAD 1988. godine nazivale teroristima. Uz snažan pritisak SAD, oko 100 zemalja, uključujući Kanadu i gotovo sve članice EU i NATO, priznale su jednostranu samo-proglašenu nezavisnost Kosova februara 2008. Preko dve trećine članica UN, uključujuci Rusiju, Kinu, Indiju, Brazil, Španiju, Slovačku, Južnu Afriku to pak nisu učinile. Boba Borojevic http://www.serbianna.com/ Kosovo trenutno priznaje 97 od 193 država članica UN, 50%, ali je 6 država od početka 2019. godine povuklo priznanje Kosova, te će naredno povlačenje priznanja Kosova označiti MANJINSKO priznanje samostalnosti.
U neredima poznatim kao martovski pogrom, ubijeno je najmanje 19, a povređeno oko 1000 ljudi. Sa svojih ognjišta je proterano 4000 Srba, uništeno 800 srpskih kuća i zapaljeno 35 pravoslavnih crkava i manastira, od toga 18 spomenika od posebnog kulturnog značaja. Martovski pogrom na Kosovu je bio zastrašujuće nasilje nad civilnim stanovništvom koje je dovelo do masovnog progona Srba, najmasovnije od 1999. godine. O dimenzijama nerazumnog i nasilnog proterivanja i ubijanja, ali i o namerama albanskih ekstremista, najbolje govori činjenica da je posle ovih strašnih zločina, šest gradova i deset sela potpuno etnički očišćeno.
Većinsko albansko stanovništvo je oteralo najveći broj hrišćana sa Kosova i Metohije – gotovo niko u svetu nije zbog toga bio zabrinut – i proglasili su nezavisnost od Srbije. Ohrabreni obećanjima prethodnog predsednika SAD Buša da sledi priznanje UN-a, Kosovo je februara 2008. godine deklaracijom jednostrano proglasilo nezavisnost, što Srbija smatra povredom njenog teritorijalnog integriteta i Ustava. Status Kosova određuje Rezolucija Saveta bezbednosti UN-a 1244, koja ostaje poslednji sporazumni međunarodni dogovor o Kosovu i jedino razmatra samostalnu upravu na Kosovu, priznajući “suverenitet i teritorijalni integritet Federativne Republike Jugoslavije”. Status Kosova ne može biti promenjen bez nove rezolucije i granice mogu biti prekrajane jedino saglasnošću uključenih država.
James Bissett – Legal and Political Consequences of the Kosovo Independence
Gotovo svakodnevno čujemo vesti i svedočanstva koje povećavaju zabrinutost i nesigurnost našeg stanovništva na Kosovu i Metohiji, a ne doprinose stabilnosti i mirnoj budućnosti. Upravo zbog ovih izjava, umesto podrške da ostanu u svojim domovima, mnogi Srbi se u strahu odlučuju na prodaju svojih imanja. Iako je danas teško, sa Božjom pomoći, moramo očuvati ono što su nam u nasleđe ostavili naši preci.
Dobro je poznata činjenica da i pored “legalnosti” deklaracije o nezavisnosti, koju podržavaju najmoćnije sile, Kosovu nedostaje potpuno međunarodno priznanje i ostaje pod stalnim nadzorom međunarodnih snaga. Misija EU vladavine prava EULEX na Kosovu i Kosovske snage pod upravom NATO-a /KFOR/ su aktivno pomagale i saučestvovale sa albanskim vlastima u preuzimanju pune kontrole nad srpskom pokrajinom. Postojanje EULEX “vladavine prava” nije moguce po UN Resoluciji 1244. Jedini razlog njenog prisustva je želja EU da pronađe svoju ulogu i umanji značaj UN. Međunarodna uprava na Kosovu je dovela albanske službenike na granični prelaz i tako odvojila većinsko-srpski severni deo Kosova od ostatka Srbije. Jedan od problema u pokrajini je povratak Srba u svoje domove koje su napustili 1999. godine, tokom povlačenja jugoslovenske vojske. Kosovu nedostaje puno međunarodno priznanje i ostaje pod stalnim nadzorom međunarodnih snaga. Ali jedino stanovnici Kosova mogu sami unaprediti svoju budućnost …. te bi Americi i Evropi bilo pametno i u njihovom je nacionalnom interesu, da ponovo razmotre svoje postojeće politike i pronađu drugo rešenje umesto podrške kosovske nezavisnosti.
——————————————————————————————————————–
PROGRAMI POMOCI LJUDIMA U GETIMA NA KOSOVU I METOHIJI
U Eparhijama raško-prizrenskoj i kosovsko-metohijskoj ima 25 manastira, od kojih je 17 živih, tri u obnovi /revitalizaciji/ i pet u ruševinama, a procvat duhovnosti i razvoj monaštva na ovim podrucjima u poslednjih tridesetak godina doprineo je duhovnoj obnovi srpskog naroda, što ga je pripremilo i osnazilo za iskušenja i stradanja. PANACOMP je medju svoje aktivnosti kao prioritet postavio PROGRAME POMOCI KOSOVU I METOHIJI, koji efikasno omogucavaju raznovrsne oblike dragocene pomoci ljudima u getima na Kosovu i Metohiji, pored profesionalnog angazovanja na ocuvanju i afirmaciji kulturno-istorijskog nasleđa :
1. Organizacija POKLONICKIH PUTOVANJA tzv. “DUHOVNIH AKADEMIJA” – kontakt G.Vukica Grujic 011/3285258
2. Prikljupljanje pomoci i njena distribucija u getima VELIKA HOCA, ORAHOVAC, GORAZDEVAC i ostala ugrozena mesta
3. Afirmacija PROIZVODA iz geta VELIKA HOCA, ORAHOVAC I GORAZDEVAC – rucnih radova, lekovitog bilja i vina i drugih proizvoda, te njihova distribucija
Sve navedene aktivnosti su direktno usmerene efikasnom poboljšanju života ljudi u enklavama i sve ideje i inicijative su dragocene i dobrodošle. PANACOMP i DRUSTVO PRIJATELJA DJURDJEVIH STUPOVA u Rasu poziva sve zainteresovane da nam se obrate na sledeće kontakte : PANACOMP NOVI SAD, Ivanka Tasic, 021 466075, info@panacomp.net
Evo jednog od poziva: Pomaze Bog ! Ja sam Simonovic Rusomir, zivim na Kosovu i Metohiji, tačnije u selu Goraždevac. Selo Goraždevac je udaljeno od Peći 7km. Moja majka je bila na sajmu u Novom Sadu pre 3 dana i pričala mi je o vama kako ste dobri i velikodušna osoba, ja sam 83. godiste, ozenjen sam i imam sina od 5 g. Omladina iz dana u dan ide u centralnu Srbiju, napusta selo i tako iz dana u dan, sve je manje omladine, zato se obraćam vama ako ste u mogucnosti da nam pomognete da na neki način zadržimo omladinu i napravimo tako da im dani budu interesantniji. U selu Goraždevcu zivi oko 800 stanovnika, od toga su 200 mladih kojima je neophodna pomoc, u smislu da se oformi internet cafe ili nađe mala finansijska pomoc sa kojom bi se organizovao turnir u fubalu, ili mnogo stvari koje bi mogli da organizijemo da omladini u Goraždevcu ulepšamo bar na tren život. Inače omladina Goraždevca nema slobodu kretanja, imamo 3km u kojem možemo da šetamo, van tih 3km sloboda kretanja je zabranjena, tako kad bi vi mogli da nam pomognete barem malo, to malo za nas bi bilo veliko. Možete da me pozovete na br 064-455-13-86, unapred zahvalni, omladina Goraždevca
Otvoreno pismo i molba za zajednički pritisak na institucije i ličnosti koje bi mogle doprineti da se zaustavi nasilje and Srbima i drugim nealbanskim življem sa Kosova i Metohije!! – STOP HAPŠENJIMA I ETNIČKOM ČIŠĆENJU SRBA I DRUGIH NEALBANACA SA KOSOVA I METOHIJE!
‘Molimo vas da preduzmete hitnu akciju i da izvršite pritisak na KFOR, kosovske i srpske vlasti, kao i druge međunarodne aktere, da se što pre zaustavi nasilje nad nedužnim srpskim i drugim nealbanskim civilima, kao i prisilno etničko čišćenje srpskog stanovništva sa njihovih ognjišta koje u kontinuitetu traje od vladavine komunizma 1945. godine, a zadnji egzodus se desio pod međunarodnim protektoratom 1999. (Rezolucija UN 1244) i traje do danas, 2024. Poslednjih 25 godina NIŠTA nije urađeno da se stvore uslovi za bezbedan povratak 300.000 izbeglica koje su izbegle sa Kosova i Metohije 1999. i 2004. Naprotiv – danas je i poslednji prostor gde su se Srbi osećali donekle sigurnima, Severna Mitrovica i okolna mesta zauzeto grubom silom i vrši se teror.
Kurtijeva vlast poput južnoafričkog Aparthejda targetira Srbe i njihov konačni egzodus je u toku. Vojnici iz Albanije u okviru KFOR-a su angažovani u Severnoj Mitrovici kako bi pokazali još više neprijateljstva i primenili silu prema nealbanskom stanovništvu. Čak i albansko stanovništvo na Kosovu i Metohiji ne odobrava ovu tragediju, jer mnogi od njih znaju istinu o svemu, ali ne smeju slobodno da govore. Napadi na Srbe i srpsku imovinu su sve češći i zastrašujući, a nivo poštovanja Rezolucije 1244 UN i drugih zvaničnih sporazuma kojima se štite ljudska prava su ništavni na terenu. Torture i hapšenja nevinih ljudi vrše se svakodnevno, više ne postoji ni sloboda kretanja, ni građansko delovanje. Sve vodi ka novom balkanskom ratu koji može da izbije svakog trenutka. Molimo vas da nam pomognete da zaustavimo albansko nasilje i vratimo kući 300.000 izbeglica koje još čekaju da odu kući na Kosovo i Metohiju. Hvala! S poštovanjem’