Delta Dunava
Reka Dunav protiče kroz najviše država na svetu ili svojim tokom čini granice između nekoliko država – Nemačka, Austrija, Slovačka, Mađarska, Hrvatska, Srbija, Rumunija, Bugarska i Ukrajina, kao i četiri glavna grada – Beč, Bratislava, Budimpešta i Beograd.
Delta Dunava /rumunski: Delta Dunării; ukrajinski: Del’ta Dunaju/ je druga po velicini rečna delta u Evropi, posle delte Volge i predstavlja najbolje ocuvanu deltu na evropskom kontinentu. Delta Dunava, nastala tokom perioda više od 10000 godina, raste, jer Dunav godišnje nanese 67 miliona tona aluvijalnih naslaga. Delta Dunava je nastala oko tri glavna kanala Dunava, nazvanih po lukama Chilia (na severu), Sulina (u sredini) i Sfantu Gheorghe (na jugu), ciji je veci deo /80%/ u Rumuniji, a ostatak /20%/ u Ukrajini. Rezervat prirode Delta Dunava predstavlja treći po veličini biodiverzitet u svetu, sa više od 5500 vrsta flore i faune, što je više nego na brani Velikog Grebena u Australiji i Arhipelagu Galapagos u Ekvadoru. Delta Dunava je ogromna bioloska laboratorija, sa 20 strogo zaštićenih područja, gde je nedostatak uticaja ljudi omogućio prirodi da se razvije na način koji ne postoji nigde u svetu. Delta Dunava je stanište više od 60% svetske populacije patuljastih kormorana (phalacrocorax pygmeus), 50% populacije crveno-grudih gusaka (branta ruficollis) i najveće staniste belih pelikana (pelecanus onocrotalus) i ugrožene vrste Dalmatinskih pelikana (pelecanus crispus) u Evropi. U Delti Dunava se takođe nalazi najveće područje pod trskom – 625000 jutara, što je 240 hektara. Na području Delte Dunava živi oko 15000 stanovnika, u 28 sela i gradu Sulina. Više od polovine Rezervata Biosfere Delte Dunava je praktično netaknuta priroda.
Deltu Dunava je prvi otkrio Herodot sa Halikarnasa (484 – 425 pre nove ere). Ipak, okrug Tulcea i Delta Dunava nisu kompletni, ukoliko ne pomenemo njihov izuzetan istorijski značaj i grad Babadag severno od Dobrudže, nastalih tokom dugih vekova turske vladavine. Prema legendi, Babadag je 1262. godine osnovao derviš Sari-Saltuk-Baba-Dede, koji je od vizantijskog cara dobio dozvolu da ovde naseli predstražu od 12000 otomanskih najamnika-vojnika plaćenika, radi odbrane granica vizantijskog carstva. Arapski geograf Ibn Battuta je 1330. godine u svojim zapisima prvi put zvanično pomenuo grad nazvan po svom osnivaču Baba-Satluk. Njegov današnji naziv na starom turskom jeziku znači “očeva planina”. Odmah posle turskih osvajanja čitavog regiona, pod vođstvom sultana Bajazita I, početkom 14. veka, grad postaje glavni centar Dobrudže u kome su bile smeštene vojne posade. Tokom 18. veka je Babadag bio najveći grad na ušću Dunava u Crno more, sa preko 100000 stanovnika. U to vreme je u gradu bilo četiri džamije, mnogo više bogomolja i brojna javna kupatila, kao i zgrade javne uprave. Gradnja tvrđave je započeta tokom vladavine sultana Murata IV, ali su 1650. godine ostali samo temelji i kule. U 17. veku je utvrđenje povremeno služilo kao zimska rezidencija Velikog vezira tokom rusko-turskih ratova. Položaj grada u blizini Crnog mora je ruskoj mornarici omogućio značajne ratne uspehe, kada ga je tokom Krimskog rata ruska armija bombardovala 1854. godine. Padom Otomanskog carstva došlo je do propasti grada Babadaga, u kome je krajem 19. veka živelo samo 3300 stanovnika. Tada je u gradu bilo 3 hrišćanske crkve, 3 džamije i jedna sinagoga. Posle rata između turske i ruske carevine (1877–1878), grad Babadag je ušao u sastav nezavisne Rumunije.
Delta Dunava se sastoji od isprepletane mreže vodenih puteva i jezera, podeljenih na tri glavna kanala rukavaca Dunava. Ovo područje plivajućih ostrva prekrivenih trskom, šumom, pašnjacima i peščanim dinama zauzima površinu od 4828 m2 i predstavlja izuzetan spoj kultura i stanovništva, kao i stanište brojnih divljih životinja. Tulcea, grad koji se nalazi na raskršću tri kanala je odlično polazno mesto za istraživanje i upoznavanje Delte Dunava. Organizacije Rewilding Europe i WWF Rumunija ujedinjenim snagama i naporima razvijaju područje Delte Dunava kao jedno od najboljih, najbolje zaštićenih i najpoznatijih prirodnih područja i destinacija na čitavom evropskom kontinentu. Delta Dunava je jedinstveno prirodno područje u Evropi, i zahvaljujući svojoj velikoj biološkoj raznovrsnosti je 1990. godine uvršćena u svetsko prirodno nasleđe, listu RAMSAR i UNESCO-ov program Čovek i biosfera.
