Belogradčik
Belogradčik je mali bugarski grad, živopisno smešten u severozapadnoj Bugarskoj u vidinskoj oblasti i zapadnom delu Stare Planine, na nadmorskoj visini od 545 metara. Belogradčik se nalazi 180 km severoistično od Sofije, 55 km od Vidina, u blizini granice sa Srbijom. Postoji i znatno kraći put od istočne Srbije do Belogradčika koji vodi preko prevoja Kadibogaz, između knjaževačkog sela Novo Korito i bugarskog sela Salaš, od koga je Midžor, najviši vrh Stare planine u srpskom delu udaljen samo dvadesetak kilometara, ali na njemu još nije otvoren zvanični granični prelaz. Zahvaljujući jedinstvenim prirodnim odlikama i bogatom istorijskom i prirodnom nasleđu, Belogradčik je jedan od najzanimljivih turističkih mesta Bugarske, u kome mitovi, legende i tragovi drevne Trakije očekuju posetioce. U blizini Belogradčika je Rezervat Biosfere Čuprene, koji se prostire na području od 1439 hektara, na najsevernijim obroncima Stare Planine i deo je UNESCO prirodnog nasleđa. Rezervat Biosfere Čuprene štiti osnovnu vrstu šume picea excelsa, jedinu u najveću šumu smreke na Staroj Planini.
Tvrđava Belogradčik pod nazivom Kaleto je navažnija istorijska znamenitost Belogradčika i jedna od najbolje očuvanih i najimpresivnijih tvrdava Bugarske. Drevno utvrđenje Kale /od turskog naziva za tvrđavu/ je sagrađeno u 3. veku na nepristupačnoj steni, u doba kada bugarska nacija još nije osnovana i kada je Balkansko poluostrvo pripadalo Rimskom carstvu. Uloga tvrđave Belogradčik je bila nadziranje puta koji je vodio od grada Ratiarije, u blizini današnjeg sela Arčar u vidinskom kraju. Rimljani su na svaki način pokušali da očuvaju odbrambeni sistem i dobre puteve i izgradili su deo utvrđenja pod nazivom Citadela. Na usamljenoj strmoj steni se nalaze ostaci Latinske tvrđave, koja je služila za odbranu. 395. godine je Vizantijsko carstvo osvojilo Balkan i car Justinijan I je bio prisiljen da izgradi novu odbrambenu zonu. Međutim, bez obzira na utvrđenje, Vizantinci nisu izdržali snažan napad Slovena i Proto-bugara, koji su krajem 7. veka ostvarili pravo na svoju novu bugarsku državu. U 14. veku je car Ivan Stracimir povećao tvrđavu u Belogradčiku, koja je u periodima ratova imala do 3000 vojnika. Utvrđenje, u to vreme zvano Belgrad, bilo je među poslednjima koje su zauzeli Turci, krajem 14. veka, koji su ga kasnije obnovili. Turci su ovde utvrdili svoj garnizon, koji je imao odlučujucu ulogu u odbrani zapadnih delova carstva i borbama protiv bugarskih ustanika. 1850. godine je tvrđava Kaleto imala negativnu ulogu u slamanju ustanka u Belogradčiku. Vođe ustanka su bile zatočene u tvrđavi Belogradčik, surovo mučene, te na kraju ubijene odsecanjem glava. Danas u blizini mesta ubistva ustanika Belogradčika postoji spomenik koji obeležava ovaj tragični događaj. Tvrđava Belogradčik – Kaleto zauzima površinu od 10211 m2, kao i posebnu tvrđavu. Sa najvišeg dela tvrđave Kaleto, pod nazivom Prva Ploča se pruža nezaboravni pogled na Belogradčik i prekrasnu okolinu.
Stene Belogradčika predstavljaju jedinstveni prirodni fenomen i uzbudljivu prirodnu znamenitost Bugarske, koja datira od pre 230 miliona godina. Stene Belogradcika obuhvataju područje grada Belogradčika i okolnih sela Borovici i Beltinci, dužine oko 30 km i širine oko 3 km. Najlepše i najuzbudljivije stene se nalaze oko grada Belogradčika – Madona, Monasi, Jahač, Derviš, Medved, Eva i Adam, Tvrđava, Mali pastir, Lav i mnoge druge stene. Druga grupa stena se nalazi zapadno od grada i do nje se stiže putem. Vrtoglavi ambisi i ogromne stene se vide na ovom mestu. Mali i Veli Zbeg su tvrđave, koje su vizantijski, bugarski i otomanski vojnici koristili kao prirodna utvđenja, tokom različitih istorijskih perioda. Nekada je ovde bilo stotine zvezda, koje se i danas mogu videti. Ime Zbeg potiče od izbeglica iz lokalnih sela koje su ovde našle utočište tokom napada različitih neprijatelja. Na oko 4 km istočno od Belogradčika se nalazi treća grupa stena, koja zauzima prostor Latinske tvrđave i Pećine Lepinške, prostirući se između sela Borotica i Falkovec. Ovde su čuveni Kameni Bor, Crvena stena, Devojačka stena…. Stene u Belogradčiku su kamene strukture koje je priroda izvajala tokom 200 miliona godina. Krajem Paleozoika su ovde bili čudnovati peščani sedimenti kamenja koje je kasnije preplavilo more. Velike količine šljunka, peska i gline koje su povlačile brze reke se nataložilo na dnu mora. Kamen peščar i konglomerati naslaga su stvoreni u Belogradčiku, kojima je oksid gvožđa omogućio crvenu boju i danas predstavljaju nezaobilaznu turisticku znamenitost.
Pećina Magura se nalazi u blizini sela Rabiša, 25 km severozapadno od Belogradčika, 35 km od Vidina. Pećina Magura je jedna od najvećih pećina u Bugarskoj i predstavlja spomenik kulture i zanimljivu turističku znamenitost. Površina podnožja pećine premašuje 30000 m2, a dužina istraženih podzemnih tunela iznosi oko 2500 metara. Pećina ima velike i male galerije. Formacije u pećini Maguri su fantastične i čine je stalaktiti i stalagmiti Madona, Zmaj, Snežni borići, Jezera, pećinski biseri… Neki od stalaktita oduševljavaju svojom lepotom i veličinom. Veliki Stalaktit je visok 20 metara i širok 4 metara.
Pećina Magura sadrži stotine jedinstvenih crteža. Crteži potiču iz različitih perioda istorije – od 10000 godina pre nove ere do Broznanog doba. Na crtežima su prikazane religiozne scene, scene lova, brojanje informacija, muški i ženski likovi u igri, dvoglavi ženski lik, lovci, životinje, zvezde, oruđe, biljke… Sunčani kalendar Magure iz doba kasnog neolita je takođe veoma zanimljiv i obuhvata 366 simbola perioda od 24 sata jedne godine, što odgovara Gregorijanskom kalendaru. Kalendar predstavlja značajne astronomske događaje – zimsku i letnju sunčevu prekretnicu i prolećnu i jesenju ravnodnevnicu. Pronađeni fosili dokazuju da su preistorijske životinje obitavale u blizini pećine. Istraživanjima je potvrđeno da je pećina Magura bila naseljena pre 12000 godina. Pronađeno je šest nivoa stanovanja. Kuće su građene od drvenih kočića, prepletenih štapovima i obložene mešavinom gline i slame. Oruđe je izrađivano od kamena i jelenskih rogova.
Folklorni festival “Od Timoka do Iskara – tragovima Tračana”, koji traje tri dana septembra predstavlja izuzetno značajan događaj. Festival počinje tračkom povorkom u čuvenoj tvrđavi Kaleto u Belogradčiku, sa zvukom pastirskih frula i drugih muzičkih instrumenata, kada učesnici obučeni u tradicionalnu tračku nošnju šetaju gradom. Najupećatljivije scene predstavljaju autentične nošnje učesnika povorke, sa bakljama i maskama. Oponašaju se takmičenje u plemenskim borbama bacanjem improvizovanog koplja i korišćenjem drugih oruđa i oružja – štitova, luka i strele, mača i buzdovana. Tokom ovog festivala se upražnjavaju i razne sportske veštine, poput bacanja koplja i diska, gađanje lukom i strelom, jahanje konja i preskakanje preko vatre. Pobednike kruniše mlada žena koja ima ulogu boginje Bendide. Na trgu Panagirište je posebno mesto određeno za obradu ilovače, gde zanatlije predstavljaju svoje veštine i tajne umetnosti i zanata rucne izrade grnčarije. Svi koji žele da se priključe ovom jedinstvenom kulturnom događaju su dobrodošli.